موضوع انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان مدتى است که در رسانه‌هاى جهان مطرح شده است. حال سؤال این است که داعش افغانستان کارش را از کجا شروع کرده و هدف از تحرکات او در این کشور چیست؟
نویسنده: سید حسام رضوی، کارشناس ارشد امور افغانستان
موضوع انتقال داعش از سوریه و عراق به افغانستان مدتى است که در رسانه‌هاى جهان مطرح شده است. حال سؤال این است که داعش افغانستان کارش را از کجا شروع کرده و هدف از تحرکات او در این کشور چیست؟
همزمان با حضور داعش در سوریه و عراق، رهبران این گروه با تئورى تشکیل حکومت جهانى با سایر گروه‌هاى جهادى از جمله طالبان افغانستان ارتباط برقرار کردند که در همین زمینه اخبار تأیید نشده‌اى از دیدار برخى افراد طالبان با رهبران داعش در کشــور ثالث منتشر شــد، اما این گفت‌و‌گوها نتیجه‌اى جز همراه نشدن طالبان با داعش حتى در حد انتشار یک بیانیه نداشت.
پــس از این بود کــه رابطه داعش بــا طالبان به ســمت منازعه پیش رفت و در آن زمان ملا اختر محمد منصور، رهبر وقت طالبان با انتشار نامه‌اى خطاب به ابوبکر بغدادى نسبت به حضور و فعالیت افراد این گروه در خاک افغانســتان هشدار داد تا اینکه پس از گذشــت چهار سال از بحران سوریه، نشانه‌هایى از حضور داعش در افغانستان مشاهده شد و افرادى در نقاط مختلف افغانستان از جمله ولایات ننگرهار، فراه و غور پرچم سیاه را به نشانه داعش خوراسان نصب و رسانه‌هایى همچون بى بى ســى نیز اعلام موجودیت آنها را اعلام کردند که حملات و انفجارهاى زیاد در افغانستان نیز به نوعى تأیید کننده این موضوع شد.
اما چیزى که واضح و روشن است، این است که داعش افغانستان ارتباط سیســتمى و منظمى با داعش در سوریه و عراق ندارد و داعش در افغانستان فقط یک «اسم بزرگ» براى شعله‌ور ساختن مجدد آتش«جنگ» است که برخى کشورها آن را هدایت مى‌کنند. نخستین کشورى که از برافروختن آتش جنگ جدید در افغانستان سود مى‌برد و به دنبال هدایت مستقیم آن است، آمریکاست؛ زیرا ترامپ براساس راهبرد امنیت ملى خود سعى دارد رقباى منطقه‌اى آمریکا از جمله ایران، چین و روسیه را بشدت درگیر کند؛ بنابراین اسم داعش در افغانستان به عنوان گروه تروریستى تحــت هدایت آمریکا که ضررى هــم براى منافع واشنگتن ندارد، مى‌تواند تأمین کننده این خواست ترامپ باشد.
اگر آمریکایى‌ها مى‌توانستند از طریق طالبان رقباى خود را در افغانســتان درگیر کنند، شاید به ســراغ ایجاد گروه جدید تروریستى به نام داعش نمى‌رفتند، اما تلاش چند ســاله آن ها براى جلب رضایت گــروه طالبان جهت مبارزه با رقباى منطقه‌اى آمریکا به بن بست رسید و واشنگتن را به فکر حمایت و هدایت گروه تروریستى جدید انداخت. گروه تروریستى ایجاد شده جدید براى اینکه بتواند در کوتاه مدت موفقیت‌هایى را کسب کند، ابتدا باید نام بزرگى داشته باشــد که داعش و عملکرد او در سوریه و عراق بهترین گزینه براى حامیان آن به نظر مى‌رسید.
این نام سبب مى‌شود، برخى افراد جامانده و ســرگردان از برخى گروه‌هاى تروریستى مسلح که در مناطق مختلف مرزى افغانستان و پاکستان حضور داشته و کارى جز جنگ ندارند، براى ادامه بقا به سمت این گره جدید متمایل شوند و در واقع نیروى انسانى این گروه تأمین شود. حمایت و مدیریت آمریکا با همراهى پول عرب‌ها و ارسال تجهیزات زیاد از طریق هوایى به فرودگاه‌هاى افغانستان و تلاش رســانه‌اى گسترده براى بزرگ نمایى حضور گروه داعش در افغانستان همگى سبب شدند داعشــى جدید اما بدون ارتباط سیستمى و منظم با داعش در سوریه و عراق این بار در افغانستان شــکل بگیرد، اما این گروه تا این لحظه آنچنان که حامیان او انتظار داشتند، نتوانسته به موفقیت دست یابند که این خود علت هایى دارد که در این مجال نمى‌گنجد.
از طرفى دیگر، زمزمه‌هایى مبنى بر اینکه دولت افغانســتان نیز مانع فعالیت گروه تروریستى جدید نشده است، نیز وجود دارد. همچنین گمانه زنى‌ها نیز مبنى بر پیوستن افرادى از داعش عراق و سوریه به داعش افغانستان مطرح شده است که دربــاره این فرضیه نیز مى‌توان گفت آمریکا پس از مشاهده نابودى داعش در سوریه و عراق تعدادى از افراد جنگجو و مسلح باقیمانده از آن را به افغانستان منتقل کرد. از سوى دیگر، ترکیه عملیاتى را در مرزهاى خودش و ســوریه با هدف امنیت سازى در مرزهاى خود و دور کردن کردها آغاز کرد اما موضوعى که ترک ها را اذیت مى‌کند این است که افراد وابسته به النصره و القاعده اگرچه در مرزهاى ترکیه و ســوریه با این کشــور همکارى مى‌کنند، اما ترکیــه با در پیش گرفتن آینده نگرى از حضور افراطى این گروه‌ها در مرزهایش نگران اســت و با ایجاد یک خط پروازى با افغانســتان در حال فرستادن افراد این گروه ها به افغانستان است و با این تئورى علاوه بر اینکه امنیت مرزهاى خودش را افزایش مى‌دهد به دلیل اعزام این نیروها در آینده افغانستان نیز بازیگرى خواهد کرد.
در این بین ســطح پایین تحصیلات در میان مردم مناطق جنوبى غیرشهرنشین، وجود حس جهاد در بین مردم افغانســتان، وجود حس مبارزه با غرب و پول پاشى عرب‌ها، سبب ایجاد برخى جذابیت ها براى مردم برخى مناطق افغانستان براى پیوستن به گروه جدید داعش شده است که ادامه این روند مى تواند موجب قدرت گرفتن داعش در افغانستان شود. اما داعش افغانســتان اهداف خــود از حضور در این کشــور را ابتدا جنگ و مبارزه با شیعیان در افغانســتان و سپس مبارزه با طالبان و در نهایت مبارزه با کشــورهاى همسایه افغانستان از جمله روســیه، چین و ایران اعلام کرده اســت.
با این حال، تنها گروهى کــه در حال حاضر به صورت جدى با داعش در افغانستان مبارزه مى‌کند گروه طالبان است؛ زیرا آنها به دلیل اختلاف گسترده ایدئولوژیک و منافع اقتصادى و سیاسى که دارند، نمى‌توانند گروه شبه نظامى دیگرى را در کنار خود در افغانستان تحمل کنند.
انتهای پیام
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/9933
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
