دكتر سید‌نعمت‌الله عبدالرحیم‌زاده
دونالد ترامپ از همان اوایل ورود به كاخ سفید گفته بود به دنبال راهبرد جدیدی در افغانستان است...
دونالد ترامپ از همان اوایل ورود به كاخ سفید گفته بود به دنبال راهبرد جدیدی در افغانستان است و از مقام‌های ارشد خود به خصوص جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریكا، طرح و نظراتشان در مورد چگونگی وضعیت افغانستان را خواسته بود تا با بررسی آن به جمع‌بندی و تدوین راهبردش در این كشور برسد. او با گذشت هشت ماه سرانجام در شامگاه دوشنبه 21 آگوست به پایگاه نظامی فورت مایر آرلینگتون رفت تا با یك سخنرانی در حضور جمعی از نظامیان و سیاستمداران امریكایی راهبرد خود در افغانستان را اعلام كند. او دو روز قبل و بعد از نشست مشتركی با فرماندهان ارشد نظامی در كمپ دیوید توئیتی را منتشر كرد تا خبر از تصمیمات جدیدی در مورد افغانستان بدهد، البته سخنرانی او در آرلینگتون همزمان با اعلام این تصمیمات بود. اعلام این تصمیمات در آرلینگتون می‌توانست موضع او و دولتش را در قبال جنگ افغانستان روشن كند تا به این بلاتكلیفی در هفت ماه گذشته خاتمه داده شود اما به نظر نمی‌رسد این اتفاق افتاده باشد.
قبل از هر چیز، باید توجه داشت سخنرانی ترامپ به نوعی پاسخ سخنرانی هشت سال گذشته باراك اوباماست كه اول دسامبر 2009 و در آكادمی وست‌پوینت ایراد كرد. اوباما در آن سخنرانی راهبرد جدید امریكا در افغانستان را اعلام كرد كه در عین افزایش 30 هزار نفری نیروهای نظامی امریكا در افغانستان، یك جدول زمانبندی برای خروج نیروهایش از افغانستان را هم اعلام كرد كه به گمان وی در آن موقع، از 2011 شروع شده و 5 - 4 سالی هم طول می‌كشد. حالا ترامپ می‌خواست ژستی مثل اوباما از خود نشان داده و مثل او برنامه‌ای برای جنگ افغانستان ارائه بدهد اما بسیاری از تحلیلگران در امریكا معتقدند تلاش او تنها در حد مقابله‌به‌مثل با اوباما بوده و چیز دیگری در راهبرد او دیده نمی‌شود. سناتور دموكرات كریس مورفی از ایالت كنتیكت از همین جهت است كه می‌گوید: (تنها راهبردی كه امشب اعلام شد این بود كه دیگر قرار نیست راهبردی اعلام شود.) در واقع، اوباما دست‌كم در اعلام راهبرد خود وعده‌هایی داد كه با شعارهای انتخاباتی‌اش هماهنگ بود هر چند نتوانست به آن وعده‌ها عمل كند و نیروهای امریكایی نه بعد از5 - 4 سال بلكه بعد از این هشت سال هم خاك افغانستان را ترك نكرده‌اند. ترامپ در مقابل اوباما حتی همین مقدار هم نبود و نتوانست در حد وعده و وعید هم كه شده برنامه مشخصی برای جنگ افغانستان اعلام كند و تنها به شعارهای مبهم و كلی در مورد جنگ با تروریست‌ها بسنده كرد.
این بی‌برنامگی ترامپ در راهبرد خود یا به عبارت روشن‌تر، بی‌راهبردی او باعث شده آینده جنگ در افغانستان و نحوه عمل امریكا در آنجا مبهم‌تر از گذشته شود. این ابهام در آن حدی بود كه جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریكا در كمتر از 24 ساعت بعد از سخنرانی او حرفی متناقض بزند و برخلاف رئیس‌جمهور خود از تعهد واشنگتن و شماری از همپیمانانش برای افزایش شمار نیروهایشان در افغانستان بگوید. لازم به ذكر است فرماندهان ارشد امریكایی در این هشت ماه از ترامپ درخواست افزایش چند هزار نفری نیروها در افغانستان را كرده بودند اما او در سخنرانی خود اشاره‌ای به این موضوع نكرد تا زیر بار این درخواست نرفته باشد، هر چند مقام ارشد نظامی به دلیل شرایط میدانی مجبور به زدن ساز دیگری باشد.
علاوه بر این، خط و نشان‌های ترامپ علیه پاكستان در این سخنرانی بر پیچیدگی اوضاع افزوده است. امریكا پیش از این و با اعتقاد به اینكه پاكستان از طالبان حمایت می‌كند، سعی داشت از این موضوع به عنوان كارتی برای چانه‌زنی با اسلام‌‌آباد استفاده كند اما حالا ترامپ این موضوع را در به اصطلاح راهبرد خود در افغانستان گنجانده، به گمان اینكه پاكستان از حمایت طالبان دست می‌كشد. چه پاكستان حامی طالبان باشد یا نباشد، روشن است كه ترامپ با فرافكنی و دشمن‌تراشی به راهبرد خود رنگ و رویی بدهد، وگرنه مشخص است كه نه پاكستان از این خط و نشان كشیدن‌ها پا پس می‌كشد و نه آوردن هند به میدان پاكستانی‌ها را به عقب می‌راند بلكه آنها را برای پیگیری سیاستشان در افغانستان مصمم‌تر از قبل هم می‌كند. ابهام در عرصه دیپلماتیك هم یك جنبه دیگر سخنرانی ترامپ و راهبرد ادعایی او بود چراكه او آن قدر از مبارزه با تروریسم و از بین بردن آنها در افغانستان گفت كه تكلیف دیپلماسی در مقابل طالبان در سخنرانی او معلوم نشد، هر چند ركس تیلرسون، وزیر خارجه امریكا بعد از سخنرانی ترامپ این دیپلماسی را به نوعی مشروعیت‌بخشی به طالبان دانسته اما معلوم است كه او هم مثل ماتیس از ابهام‌ها در راهبرد ترامپ استفاده كرده نه اینكه خط‌مشی مشخصی در این راهبرد داشته باشد. در هر صورت، راهبرد ترامپ جز مجموعه‌ای از رجز‌خوانی‌ها چندان چیزی نداشت تا برنامه عملی امریكا در افغانستان را روشن كند و شاید به دلیل همین بی‌راهبردی ترامپ است كه طالبان چندان منتظر نماند و ساعاتی بعد سخنرانی او اعلام كرد كه به جنگ ادامه می‌دهد و افغانستان را گورستان امریكا خواهد كرد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/8180
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
