عمر دولت خلافت در عراق بسیار اندک بود و از زمان اعلام رسمی آن از روی منبر مسجد بزرگ (النوری) سه سال بیش‌تر دوام نیاورد و حتی این مسجد تاریخی تبدیل به ویرانه شد و مناره آن سرخم فرود آورد تا ویرانه‌اش را در آغوش بگیرد و پایان یک مرحله و آغاز مرحله دیگری را اعلام کند. با ادامه عملیات آزادسازی موصل، این سئوال مطرح است که گام بعدی تروریست‌ها برای مقابله با حملات و احیای خود چیست؟
موصل دقیقاً همان شهری است که ابوبکر البغدادی، سرکرده این گروه تروریستی در آن ادعای خلافت کرد. در نتیجه موصل را باید تاج سلطنت و خلافت خود خوانده داعش در منطقه خاورمیانه دانست و از زمانی که البغدادی در آن ادعای خلافت کرده، این شهر به پایتخت فرهنگی داعش تبدیل شده است. آزادسازی این شهر از دست گروه تکفیری داعش به سرعت می‌تواند ضربه مهلکی به عقبه عقیدتی این گروه تروریستی وارد کرده و در واقع عملیات آزاد سازی موصل قلب تپنده افکار و عقاید افراطی داعش را هدف قرار داده است.
پس از آزادسازی موصل، این گروه تروریستی تاکتیک خود در خاورمیانه را تغییر داده است و در حال حاضر از کنترل و تصرف سرزمینی به سمت بمبگذاری و حملات انتحاری پیش رفته است. این گروه تروریستی ثابت کرده که همچنان یک تهدید قوی و ارتجاعی است که قادر به انجام عملیات‌های مختلف در مناطق تحت تصرف خود و مناطق دیگر است. همچنین تضعیف داعش باعث ایجاد مشکل در صفوف نیروهای جنگ‌جوی این گروه نیز شده است. طبق گزارش پنتاگون، تعداد تروریست‌های خارجی ملحق شده به این گروه از ۲۰۰۰ تن در سال گذشته به ۲۰۰ تن در ابتدای سال جاری میلادی رسیده است. در همین حال، برخی از جنگ‌جویان خارجی آن نیز در حال بازگشت به اروپا برای راه‌اندازی حملات تروریستی در این قاره هستند؛ بنابراین، داعش در حال حاضر با مشکلات فزاینده‌ای در زمینه بسیج و جذب نیرو روبه روست.
در حال حاضر، داعش پیروان افراطی خود را برای حمله به هر هدف ممکن در سراسر جهان تشویق می‌کند. فعالیت تروریست‌های داعش در کشورهای اروپایی، به ویژه آنهایی که با ائتلاف ضد تروریسم به رهبری آمریکا همکاری می‌کنند از مدت‌ها پیش افزایش یافته است. مقامات غربی و منطقه‌ای می‌گویند، انتظار دارند جنگ‌جویان این گروه در نهایت در درون مردم و گروه‌های جمعیتی ذوب شوند و حملات بسیار خطرناکی علیه اهداف مختلف مردمی انجام دهند. بنابراین، این گروه احتمالاً به دنبال از دست دادن قلمرو خود در خاورمیانه و به ویژه در عراق و سوریه، به سمت حملات جهانی و اهداف تروریستی جهانی همانند آنچه در بروکسل و پاریس انجام داد، گام برمی دارد؛ و به عبارت دیگر استراتژی این گروه تروریستی به سمت دفاع متحرک رفته است. همچنین آنها می‌توانند از پایگاه‌های باقی‌مانده خود در عراق و سوریه برای انتقال هسته‌های تروریستی خود به قلب اروپا در قالب سیل پناه‌جویان استفاده کنند. این رویکردی است که به گفته بسیاری از تحلیل‌گران و کارشناسان، داعش آن را تاکنون انجام داده است و باید منتظر حملات بیش‌تری به قلب اروپا بود.
با متلاشی شدن ساختار تشکیلاتی متمرکز تروریست‌های داعش در سوریه و عراق، این گروه وارد یک رقابت سراسری با دیگر گروه‌های جهادگرا شده است. مهم‌ترین رقیب این گروه شبکه تروریستی القاعده است. در این رقابت دولت اسلامی می‌کوشد با عملیات خونین در کشورهای مختلف جاذبه و اقتدار خود را به رخ اسلام‌گرایان افراطی بکشاند. از سوی دیگر کشور بحران‌زده‌ای چون لیبی نیز مورد توجه داعش قرار دارد و از مدت‌ها پیش به محل استقرار بخشی از نیروهای این گروه تبدیل شده است. کشورهای دیگری چون مصر، یمن و عربستان سعودی نیز می‌توانند میدان‌های آینده‌ی فعالیت‌های تروریستی باشند.
نیروهای کنونی داعش چند ملیتی هستند که بخشی از آنها اعراب، بخشی اُزبک و تاجیک، و بخشی دیگر ایغورهای چین، چچنی، گرجی، پاکستانی، افغانستانی و حتی اروپایی می‌باشند. از این رو، با شکست داعش در عراق و سوریه، نیروهای قومی عرب آن به کشورهای عربی مانند لیبی و سومالی منتقل شوند. اما درباره نیروهای دیگر نشانههایی وجود دارد که این نیروها به نام داعش در آسیای مرکزی خواهند رفت، چنان‌که اکنون ازبکها و تاجیکها در سطوح بالای فرماندهی داعش حضور دارند. با این وجود، مجموعه شرایط کنونی نشان میدهد که بخشی مهمی از نیروهای داعش بعد از شکست در عراق و سوریه نمی‌توانند سرزمینی در اختیار داشته باشند اما می‌توانند نیروهای خود را جابه‌جا کنند.
فعالیت بدون سرزمین
پراکندگی فعالیت‌ها در سراسر جهان، یا به تعبیر دیگر (اتّخاذ تاکتیک القاعده)، از دیگر تاکتیک‌های احتمالی داعش در تاکتیک بدون سرزمین خواهد بود. سازمان داعش نیز پس از اعلام خلافت به این تاکتیک روی آورد تا در صورت شکست در عراق و سوریه در مناطق دیگری بتواند نفوذ داشته باشد و فعالیت خود را ادامه دهد. داعش در حال حاضر در بیش از بیست کشور حضور یا نفوذ دارد. پیرامون نقشه جغرافیایی داعش در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می‌توان گفت که امروزه این سازمان در این منطقه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی به سه شکل حضور دارد:
نخست، کشورهایی که داعش مناطقی از آنها را تحت سیطره و کنترل خود قرار داده است؛
دوم، کشورهایی که داعش بدون تصرف و کنترل هیچ منطقه‌ای در آنها حضور دارد؛ و
سوم، کشورهایی که داعش در آنها به عملیات تروریستی اقدام نموده است.
اتخاذ تاکتیک گرگ‌های تنها
یکی دیگر از تاکتیک‌های محتمل که داعش پس از شکست نظامی اتّخاذ خواهد کرد، تاکتیک (گرگ‌های تنها) خواهد بود. اتّخاذ تاکتیک گرگ‌های تنها ویژگی‌های متعددی دارد که از جمله آنها می‌توان به عدم نیاز به برنامه‌ریزی‌های سیستماتیک و پیچیده، هزینه‌های پایین، تعداد اندک مهاجمان، تام‌الاختیار بودن فرد مهاجم در انتخاب مکان و زمان عملیات، ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی بودن عملیات، دشواری در شناسایی افراد مهاجم و استفاده از تجهیزات ساده همانند خودرو، سلاح سرد و سلاح‌های سبک برای انجام عملیات تروریستی اشاره کرد. در همین راستا می‌توان گفت در صورتی که داعش مناطق تحت اشغال خود را از دست بدهد هواداران خود را در سراسر جهان به‌ویژه کشورهای اروپایی، ترکیه، روسیه و کشورهای عضو ائتلاف علیه داعش، به تشدید عملیات‌های فردی به سبک گرگ‌های تنها تشویق خواهد نمود. درحال حاضر کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه، آلمان، انگلیس، بلژیک و هلند از بازگشت نیروی‌های اروپایی عضو داعش بسیار وحشت زده هستند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/8015
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
