پس از پایان مراسم حج در سال دهم هجرت، پیامبر اکرم صلی ا... علیه و آله از مکه به سوی مدینه حرکت کرد. هنگامی که کاروان به منطقه‌ای به نام غدیر خم (در نزدیکی جحفه) رسید، جبرئیل از سوی خداوند، به پیامبر وحی فرستاد که:( یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته)؛ _سوره مائده، آیه 67_ (ای فرستاده ما؛ تمام آنچه را که از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، به مردم ابلاغ کن؛ و اگر این کار را نکنی رسالت خود را انجام نداده‌ای.)
پیامبر که از لحن آیه، متوجه اهمیت این مأموریت شده بود، دستور داد کاروان متوقف شود. آنان که جلوتر بودند برگشتند و آنان که عقب‌تر بودند، به کاروان رسیدند.
هوا به شدت گرم بود و مردم قسمتی از عبای خود را روی سر انداخته بودند. برای پیامبر در زیر یکی از درختان سایبان زدند. پیامبر نماز ظهر را به جماعت خواند و آن‌گاه بالای یک بلندی که از جهاز شتران درست شده بود رفت و در برابر دیدگان ده‌ها هزار نفر از کاروانیان خطبه‌ای را با صدای رسا ایراد فرمود.
او در این خطبه به مردم یادآور شد که به زودی دعوت حق را لبیک می‌گوید و از میان آنها می‌رود. رسول خدا صلی ا... علیه و آله در ضمن سخنانش چندین بار از مردم اعتراف گرفت که او در راه رسالت الهی‌اش کوشیده است.
آن گاه فرمود:( من در میان شما دو چیز نفیس و گرانبها می‌گذارم: یکی کتاب خدا که یک طرف آن در دست خداست و طرف دیگر آن در دست شما؛ و دیگری عترت و اهل بیت من. خداوند به من خبر داد که این دو یادگار هرگز از هم جدا نخواهند شد.هان‌ای مردم! از قرآن و عترت من تخطی نکنید و در عمل به دستورات‌شان کوتاهی نکنید که هلاک می‌شوید.)
آن گاه دست علی علیه السلام را گرفت و آن قدر بلند کرد که سفیدی زیر بغل هر دو برای مردم نمایان شد. او را به مردم معرفی کرد و از مردم پرسید:( بر مومنان چه کسی از خود آنها سزاوارتر است؟)
همگی پاسخ دادند:( خدا و پیامبر او بهتر می‌دانند.)
پیامبر فرمود:( خداوند مولای من است و من مولای مومنان؛ و من بر آنها از خودشان سزاوارترم.)
آن‌گاه فرمود:( من کنت مولاه فهذا علی مولاه )؛ (هرکس من مولای او هستم، این علی مولای اوست.) و این جمله را سه بار تکرار کرد و چنین ادامه داد:( اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و احب من احبه و ابغض من ابغضه و انصر من نصره و اخذل من خذله و ادر الحق معه حیث دار ) (بار خدایا! کسانی را که علی را دوست دارند دوست بدار و کسانی را که با او دشمنند دشمن بدار. خدایا یاران علی را یاری کن، دشمنانش را خوار و ذلیل کن و او را محور حق قرار بده. )
آن گاه فرمود:(ای مردم! اکنون جبرئیل نازل شد و این آیه را آورد: الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا؛ سوره مائده، آیه 3، (امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین جاودان شما پذیرفتم.)
پیامبر صدای خود را به تکبیر بلند کرد و فرمود:( خدا را سپاسگزارم که آیین خود را کامل کرد و نعمتش را به پایان رساند و از وصایت و ولایت و جانشینی علی پس از من خشنود گشت.)
پس تمام مسلمانان به دستور پیامبر خدا با عنوان عنوان امیرالمؤمنین به حضرت علی علیه السلام سلام و با او بیعت کردند.
غدیر خم كجاست؟
در زبان عربی، به سرزمین‌هایی كه در مسیر سیلاب قرار دارند و آب سیل‌ها با عبور از میان آنها به دریا می‌ریزد "وادی" گفته میشود. در این مسیرها، آب‌گیرهایی طبیعی به وجود آمده كه پس از عبور سیل از آنها، آب‌های باقی‌مانده در آن جمع می‌شوند. به چنین گودال‌ها و آب‌گیرهایی در عربی "غدیر" می‌گویند. منطقه‌ی "غدیر خم" نیز در مسیر سیلاب‌هایی واقع شده است كه پس از عبور از غدیر به "جُحْفه" می‌رسند و سپس تا دریای سرخ ادامه پیدا می‌كنند و آب سیل‌ها را به دریاها می‌ریزد.
در مناطق مختلف عربستان، غدیرهای زیادی در مسیر سیل‌ها وجود دارد كه با نامگذاری از یكدیگر شناخته می‌شوند. این غدیر هم برای شناخته شدن از غدیرهای دیگر، به نام "خم" نامگذاری شده است.
غدیر در ۳ یا ۴ کیلومتری جحفه واقع شده و جحفه (یكی از میقات‌های 5 گانه) نیز در ۶۴ کیلومتری مکه قرار دارد. در جحفه راه اهالی مصر، مدینه، عراق و شام از یکدیگر جدا میشود. غدیر خم به علت وجود آب و چندین درخت کهنسال، محل توقف و استراحت کاروانیان بود. این سرزمین گرمایی طاقت فرسا و شدید دارد.
جبرئیل در این محل بر پیامبر نازل شد و به حضرت محمد(ص) فرمود:
"ای پیامبر! آن چه را از سوی پروردگارت بر تو نازل شده (به مردم) برسان. اگر این کار را نکنی، رسالت الهی را به انجام نرسانده‌ای"
در نقشۀ بالا، مسیر حركت پیامبر(ص) و امام علی(ع) در حجة‌الوداع و موقعیت غدیر خم و... نمایش داده شده است.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/2650
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
