نویسنده: اسماعیل باقری
مذاکرات مستقیم امریکا با طالبان، به خوبی نشان داد که مبارزه با تروریسم، ایجاد امنیت و ثبات سیاسی، برقراری دموکراسی و ارزش‌های حقوق بشری، بازسازی افغانستان و مواردی از این قبیل دغدغه اصلی امریکا و متحدانش نبوده است و اساسا به دنبال مدیریت ناامنی‌ها، پیشبرد اهداف فتنه‌گرانه و بویژه تخریب روابط کشورهای منطقه با یکدیگر بوده‌اند. آمریکا و نماینده آن زلمی خلیل‌زاد با امضای توافقنامه صلحی با رهبران طالبان، عملا دولت افغانستان و بازیگران داخلی آن را نادیده گرفتند؛ اما با مطرح کردن مذاکرات بین‌الافغانی و تعیین پیش‌شرط‌هایی نظیر آزادي ۵۰۰۰ از زندانیان طالبان و ۱۷۰۰ زندانی نیروهای امنیتی افغانستان، تغییر قانون اساسی و نظام سیاسی فعلی، عملا جامعه افغانستان را در مسیری هدایت کردند که نتیجه چنین وضعیتی افزایش حملات طالبان، تشدید ناامنی‌ها و کشتار غیرنظامیان بوده است که شاید دردناکترین این آن حمله تروریستی به دانشگاه کابل بود که منجر به شهادت ۲۵ و زخمی شدن دهها دانشجو گردید. هرچند داعش این حمله را به عهده گرفت و برخی طالبان را عامل این رویداد تروریستی عنوان کردند؛ اما واقعیت اینست که در ماه‌های اخیر چندین حملا تروریستی مشکوک در افغانستان صورت گرفته است که نیاز به تحلیل و بررسی عمیقی دارد و شاید نتوان عاملین اصلی چنین حملاتی را به این زودی شناسایی کرد. اما نکته اسلی که باید گفت این که بن‌بست در مذاکرات بین‌الافغانی که یک مسیر کاملا غلط آمریکایی است که اساسا نمایندگان واقعی جریانات سياسی در این مذاکرات حضور ندارند، بلکه نمایندگانی از برخی احزاب مهم در هیات مذاکره کنندگان دولت افغانستان حضور دارند که عمدتا نمادین و صوری است، امری که رحمت‌الله نبیل مسئول شورای امنیت ملی در دوره حامد کرزی نیز بدان تاکید می‌کند. در واقع مذاکره "بین پشتونی: است تا "میان افغانی".
به هر حال با وجود آغاز مذاکرات بین‌الافغانی در ۲۲ شهریور سالجاری، اختلاف بر سر نحوه مذاکره و تاکید طالبان بر فقه حنفی در مذاکرات و مبنا قرار گرفتن توافق دوحه؛ موجب بن‌بست مذاکرات شده بود. اما با سفر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به دوحه و تاکید بر ادامه مذاکرات افغان‌ها، هیئت‌های مذاکره کنندۀ دولت افغانستان و گروه طالبان به توافقاتی دست یافته‌اند.
مایک پمپئو روز شنبه ۱ آذر ۱۳۹۹، در سفری به دوحه که زلمی خلیل‌زاد نیز حضور داشت، با هیئت‌های مذاکره کنندۀ صلح جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان دیدارهای جداگانه داشت. وی هدف از سفر خود و دیدار با اعضای این هئیت‌ها را بدست آوردن دیدگاه‌های دوطرف برای رسیدن به یک توافق عنوان کرد.
نمایندگان طالبان در دیدار خود با پمپئو بر اجرای توافق نامه دوحه، حذف اسامی اعضای طالبان از لیست سیاه سازمان ملل، آزادی زندانیان آنها و مذاکرات صلح تاکید کردند و نمایندگان دولت افغانستان، بر پایان دادن به خشونت پافشاری و خواستار حفظ دستاوردهای افغانستان شدند.
در نهایت باید گفت که هیئت‌های مذاکره کننده، توافق کرده‌اند که توافق‌نامۀ امریکا و طالبان در دوحه، مواضع سازمان ملل در قبال صلح افغانستان، تعهد هیئت‌های مذاکره کننده و ارادۀ مردم افغانستان، اساس مذاکرات صلح باشند.
گعتنی است با توجه به اختلاف بر سر دو اصطلاح «دولت جمهوری اسلامی» و «امارت اسلامی»، محمد معصوم استانکزی رئیس مذاکره‌کننده‌ی دولت افغانستان و مولوی عبدالحکیم نماینده ارشد طالبان در مذاکرات، با هم توافق کرده‌اند که پس از این هیأت مذاکره‌کننده‌ی دو طرف، تنها زیر نام «طرفین جنگ» با هم وارد مذاکره شوند. همچنین گروه طالبان حاضر شده است تا در مقابل قبول توافقنامه دوحه از سوی دولت افغانستان، طالبان نیز قرارداد امنیتی کابل- واشنگتن را مبنای مذاکرات صلح قرار دهد. پیش از این، گروه طالبان حاضر نبود که قرارداد مذکور مبنای مذاکرات واقع شود.
نکته پایانی این که بن‌بست مذاکرات در حالی می‌شکند که طالبان بر حملات خود افزوده‌اند و دولت افغانستان نیز نتوانسته است برخلاف تاکیداتش بر حفظ دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی، بر مشکلات امنیتی، سیاسی و اقتصادی فائق آید و نتیجه چنین وضعیتی افزایش ناامنی و کشتار مردم بی‌گناه افغانستان است. حادثه تروریستی ۱۲ آبان سالجاری در دانشگاه کابل و سخنان حزن انگیز سیمین بارکزی یکی از نمایندگان افغانستان در صحن علنی مجلس که گفت: "خسته شديم از تسليت گفتن و تقبيح كردن. تا چه وقت پدري جسد فرزندش را از سرك جمع كند، تا چه وقت مادري لباس سياه عذاداري فرزندش را بپوشد؟ تا چي وقت به جرم هزاره بودن کشته شویم....نمی‌خوریم، روزه می‌گیریم اما نان کشورهای دیگر را نمی‌خوریم، با خون جوانان کشور معامله نمی‌کنیم..." به خوبی وضعیت آشفته و وخیم افغانستان را که ناشی از تعصبات قومی، زیاده‌خواهی برخی مقامات افغانستان و مداخلات کشورهای خارجی است؛ نشان می‌دهد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/21237
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
