نویسنده: اسماعیل باقری
عملکرد انگلیس نشان میدهد که در سال 2013 بیش از 209 هزار هکتار از زمینهای زراعی افغانستان به کشت خشخاش و تولید مواد مخدر اختصاص یافته و به نوعی زمینه را برای کشت تریاک توسط طالبان آزاد گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری انصار، فیلیپهاموند وزیر دفاع انگلیس یکشنبه هفته جاری در سفر به افغانستان، رسما پایان فعالیت پایگاه نظامی "استرگا" واقع در ولایت هلمند افغانستان را اعلام کرد. با تعطیلی این پایگاه، نیروهای انگلیسی تنها در اردوگاه موسوم به "کمپ بستیون" و همچنین مناطق حومه کابل و قندهار مستقر خواهند بود. پایگاه استرگا در اوت سال 2013 با هدف جمعآوری اطلاعات و ارائه کمک به نیروهای آمریکایی و انگلیسی مستقر در منطقه راهبردی مرکز هلمند راهاندازی شد. این پایگاه در زمان اوج خود، 180 پرسنل داشت، اما این تعداد در زمان تعطیلی به 90 نفر کاهش یافته بود. بنا بر اعلام وزارت دفاع انگلیس، تجهیزات مستقر در این پایگاه، در قالب بیش از 100 محموله و از طریق هوا و جاده از منطقه خارج میشود. تمام 137 پایگاه نیروهای نظامی انگلیس قرار است تا پایان سال جاری میلادی، که موعد خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان است، تعطیل شود. فیلیپهاموند در جمع نیروهای انگلیسی در پایگاه استرگا، تعطیلی این پایگاه را یک گام مهم در راستای پایان عملیات نظامی انگلیس در افغانستان خواند و اعلام کرد که اعزام این سربازان به افغانستان با وجود تلفات سنگین، ارزشش را داشته است. همچنین تاکید کرد که ارتش انگلیس به طور کامل تا پایان سال 2014 افغانستان را ترک میکند، اما چند صد سرباز طی سال 2015 در کشور باقی میمانند تا ارسال فن آوریهای نظامی و تسلیحات را انجام دهند. بر اساس ارزیابیهای وزارت دفاع از یک تا 2 میلیون پوند برای این عملیات هزینه خواهد شد. نیروهای انگلیسی پیشتر 137 پایگاه در افغانستان داشتند. تنها پنج پرسنل از 453 پرسنل نظامی انگلیس که در افغانستان کشته شدند، از پایگاه هلمند بودند که در ژانویه 2006 جان باختند. بنابراین آخرین واحد نظامی نیروهای انگلیسی، قرارگاه فرعی خود در حومه شهر لشکرگاه مرکز استان هلمند افغانستان را ترک کردهاند و تنها سربازان انگلیسی در این استان و در پایگاه اصلی آن نیروها یعنی اردوگاه بستیون مستقر هستند. انگلیس بعد از سقوط طالبان از قدرت در 2001، ابتدا در پایگاه هوایی بگرام مستقر شده و بعد از آنکه نیروهای آمریکایی وارد افغانستان شدند، نیروهای انگلیسی به هلمند رفتند تا از یک طرف به برقراری نظم و امنیت در این ولایت کمک کنند و از سوی دیگر به بازسازی استان هلمند بپردازند. چون ماموریت جهانی مبارزه با مواد مخدر از سوی سازمان ملل به انگلیس سپرده شده بود و هلمند یکی از پایگاههای مهم و اساسی کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان به شمار میآمد. اما عملکرد انگلیس نشان میدهد که در سال 2013 بیش از 209 هزار هکتار (در 2011 حدود 155 هزار هکتار زیر کشت تریاک بوده که آمار 2013 نشان از افزایش 55 هزار هکتاری کشت تریاک و خشخاش در افغانستان حکایت دارد.) از زمینهای زراعی افغانستان به کشت خشخاش و تولید مواد مخدر اختصاص یافته و به نوعی زمینه را برای کشت تریاک توسط طالبان آزاد گذاشته است. در حالی که طالبان از درآمد مواد مخدر در جهت افراطگرایی و ضربه زدن به امنیت افغانستان استفاده میکند. واقعیت این است که با خروج انگلیس از خاک افغانستان، انگلیسیها سیاستهای خود را در افغانستان به شکل دیگری پیگیری کنند نظیر ارتباطگیری با جریانهای سیاسی و شخصیتهای مهم افغانستان، انجام عملیاتهای جاسوسی و امتیازدهی به گروههای طالبان و.... عملکرد نیروهای انگلیسی در هلمند نیز نشان میدهد که انگلیس بیشتر به کار استخباراتی و جاسوسی، رابطهگیری و امتیازدهی به برخی از گروههای طالبان پرداخته تا این که به حمله نظامی برای حل قضیه معتقد باشد. به همین خاطر بطور مخفیانه با مخالفان دولت افغانستان مذاکره صلح را دنبال کرده و حتی برخی از مناطق هلمند را به طالبان واگذار کرده بودند. علت این که تلفات انگلیسیها در این استان تنها 5 سرباز بوده، به دلیل توافقاتی بود که با طالبان کرده بودند و انگلیسیها نه تنها با طالبان نمیجنگیدند، بلکه گاه برای نیروهای افغان نیز در این ولایت مشکل ایجاد نموده و یا سلاح و تجهیزات در اختیار طالبان قرار میدادند و حتی در گزارشها عنوان شد که بخشی از جابجایی شبه نظامیان طالبان به شمال و مناطق آرام توسط انگلیسیها صورت میپذیرفت. نقش انگلیس در افغانستان پس از 2001 عمدتا همراهی و حمایت از سیاستهای آمریکا در افغانستان بوده است. اما رقابت و گاه اختلاف در سیاستهای آمریکا و انگلیس در افغانستان نیز مشهود بود. پس از وقوع حادثه 11 سپتامبر و لشکرکشی آمریکا به افغانستان با شعار "مبارزه با تروریسم"، اولین کشوری که در این خصوص با آمریکا همراهی کرد، انگلیس بود. اما با این حال انگلیسیها در چشم انداز برقراری صلح و امنیت در افغانستان عموما با آمریکاییها همسو نبوده و بیشتر به طیفها و گروههای اسلامی در افغانستان توجه داشته و به نوعی در طبقات و لایههای زیرین جامعه افغانستان به طور گسترده و عمیق نفوذ دارند. به ویژه که سابقه حضور انگلیس و سیاستهای آن در افغانستان، محدود به دو دهه قبل یا پس از حمله نظامی امریکا به افغانستان در 2001 نیست. این کشور فرامنطقهای از بیش از دو قرن پیش و در زمان شاه شجاع در 1809 دخالتهایش را در افغانستان شروع کرد و همواره افغانستان ارزش استراتژیک زیادی برای انگلیس داشته است. انگلیسیها طی این سالها در افغانستان با اغلب جریانات و گروههای سیاسی کار کرده و در طول تاریخ معاصر افغانستان چندین بار دولتهای افغانستان را زیر و رو کرده است؛ هر چند که در جنگ با افغانها سه بار شکست تلخی خورده است. واقعیت این است که طی سالهایی که نیروهای انگلیسی عمدتا در استان استراتژیک هلمند حضور داشتند، و مسئولیت مبارزه با مواد مخدر به این کشور سپرده شده بود، نه تنها کشت و تولید مواد مخدر کاهش نیافت، بلکه رشد چشمگیری را نیز تجربه کرد و در خصوص نحوه برخورد و مواجهه با طالبان، انگلیسیها از سیاست معامله، مذاکره و حتی باجدهی استفاده کردند. در واقع ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان که یکی از ماموریتهای این کشورهای عضو ناتو اعلام شده بود، به صورت دیگری تفسیر و عملی میشد تا این که به دنبال ریشهکنی کشت تریاک و مواد مخدر باشند. شاید یکی از دلایل احساس رضایت وزیر دفاع انگلیس از حضورشان در هلمند به همین دلیل باشد که اعلام کرده بود افغانستان ارزش این تعداد تلفات را داشته است. اما آنچه روشن است این که انگلیسیها بیش از هر کشور اروپایی در افغانستان در کنار نیروهای آمریکایی باقی خواهند ماند و برای حفظ منافع منطقهای خود سخت به این حضور نیاز دارد. به همین جهت انگلیس در قدم اول هلمند و افغانستان و در قدم دوم حضور در منطقه را از دست نخواهد داد و به شکل دیگری سیاستهایش را دنبال خواهد کرد. در این بین دولت انگلیس اعلام کرده است که در حوزههای مختلفی از دولت افغانستان حمایت میکند؛ از جمله حمایت از تلاشهای تحت رهبری افغانها در جهت پیشرفت در راستای یک راهحل سیاسی پایدار، ارتقای توان نیروهای امنیتی ملی افغان که از قابلیت کافی برخوردار بوده و بتواند شورشگری را مهار کند، جلوگیری از ایجاد پناهگاههای امن برای تروریستهای بینالمللی و ایجاد یک حکومتی پایدار در افغانستان. بنابراین به نظر میرسد با خروج نیروهای نظامی انگلیس از افغانستان، سیاستهای این کشور همچنان تداوم خواهد یافت. به هر حال انگلیسیها در کنار امریکاییها دنبال منافع و اهدافی هستند که تاکنون تضمینکننده برقرای صلح و امنیت، ثبات و توسعه نبودهاند. در واقع، انگلیسیها دارای اهداف متعدد سیاسی، اقتصادی، نظامی و حتی فرهنگی هستند و به نوعی برای هر یک از این جنبهها میتوان مولفهها و شاخصههایی بیان کرد. آنها با تغییر رویکرد خود به تداوم حضور در افغانستان میاندیشند.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1999