همسایگی افغانستان و همچنین قرار گرفتن این کشور در حوزه تمدنی ایران باعث می شود تا تهران با اتخاذ دیپلماسی فعال ، نقش مهم و تاثیر گذاری را بر روند صلح افغانستان ایفا کند.اگر چه هنوز چشم انداز گفتگوهای بین الافغانی نیز چندان روشن نیست.
همسایگی افغانستان و همچنین قرار گرفتن این کشور در حوزه تمدنی ایران باعث می شود تا تهران با اتخاذ دیپلماسی فعال ، نقش مهم و تاثیر گذاری را بر روند صلح افغانستان ایفا کند.اگر چه هنوز چشم انداز گفتگوهای بین الافغانی نیز چندان روشن نیست با این حال فرایند کلی تحولات افغانستان ظاهرا به سمت تغییر شکل معادلات سیاسی در این کشور در حرکت است که از جمله مهمترین دلایل آن عبارتند از:
1-تغییر سیاست آمریکا از تقابل با طالبان به همکاری و همراهی با این گروه شبه نظامی که از اواخر ریاست جمهوری باراک اوباما آغاز شد.
2-شعارهای دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در انتخابات سال 2016 مبنی بر خروج نیروهای نظامی این کشور از افغانستان و اکنون در آستانه انتخابات 2020 درصدد عملی کردن آن است تا نظر رای دهندگان امریکایی را به خود جلب کند.
3-ناتوان مالی و نظامی پاکستان در ادامه حمایت از طاللبان و تلاش برای تحمیل آن به ساختارهای سیاسی افغانستان با کمک به سازش طالبان با آمریکا
4-فرسایشی شدن جنگ افغانستان و خسته شدن مردم این کشور از جنگ و از دست رفتن جایگاه طالبان در عرصه تحولات افغانستان
5-تلاش طالبان برای تحمیل خود به محافل منطقه ای و بین المللی به عنوان نیروی موثر در تحولات افغانستان که دیگر نمی توان آن را نادیده گرفت.
در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران نیز با فعال کردن دیپلماسی خود در امور افغانستان در صدد تاثیر گذاری بر روند تحولات این کشور از جمله گفتگوهای بین الافغانی و سپس فرایند صلح این کشور است.با این حال گرایش و همنوایی طالبان با پاکستان و دولت افغانستان با آمریکا به عنوان بخشی از عناصر تاثیر گذار در روند صلح و تحولات افغانستان عرصه را برای فعالیت و نقش آفرینی تهران در افغانستان محدود و دشوار می کند.از اینرو جمهوری اسلامی ایران در راستای کمک به تامین صلح و امنیت پایدار در افغانستان الزامات و اهدافی را دنبال می کند که در همان حال که کاملا با خواسته ها و منافع آمریکا در افغانستان در تضاد است دقیقا و صرفا با خواسته های مردم این کشور همخوانی و همنوایی دارد. به همین جهت افکار عمومی در افغانستان با حمایت از درخواستها و الزامات جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با روند صلح افغانستان می تواند کمک بسیار بزرگی را به پیشبرد اهداف تهران داشته باشند.بخشی از الزامات ایران در ارتباط با روند صلح افغانستان عبارتند از:
1-حفظ چارچوب قانون اساسی افغانستان که پس از سقوط رژیم طالبان در سال 2001 در "بن" آلمان با حمایتهای جهانی تصویب شد.مهمترین ویژگی قانون اساسی رعایت حقوق همه اقلیتهای قومی و مذهبی است.
2-مشارکت دولت واحزاب و گروههای سیاسی افغانستان در پروسه صلح و در اختیار داشتن ابتکار عمل این روند از سوی دولت این کشور
3-همکاری و تاثیر گذاری کشورهای منطقه بخصوص همسایگان افغانستان در روند صلح این کشور
4-توجه به وضعیت مهاجران افغان در ایران که بالغ بر سه میلیون نفر هستند
5- وجود 900 کیلومتر مرز مشترک میان ایران و افغانستان نیازمند تامین امنیت و ایجاد بازارچه های مرزی است.
6-وابستگی های سیاسی و اقتصادی افغانستان به جمهوری اسلامی ایران و تمایل این کشور برای حفظ ایران به عنوان همسایه خوب
در چهار دهه اخیر،سیاست جمهوری اسلامی ایران بر دو اصل "توسعه و امنیت" افغانستان استوار بوده اتست و تمامی الزامات تهران برای کمک به روند صلح افغانستان هم در همین چارچوب تدوین و اجرا می شود.ایران در چهاردهه از تحولات افغانستان یعنی از سال 1979 زمان اشغال این کشور که مصادف شد با انقلاب اسلامی در ایرانمن همواره در کنار مردم افغانستان بوده است و اکنون نیز با تلاش برای متقاعد کردن طالبان برای گفتگو با دولت کابل بر ابتکار عمل افغانی در گفتگوهای صلح افغانستان تاکید دارد. چرا که تجربه دئخالتهای خارجی در افلغانستاتن نشان می دهعد پیامدهایی جز ادامه بحران و ناامنی و آشفتگی سیاسی در این کشور ندارد. در چهار دهه اخیرز هم مردم افغانستان همه جانبه آثار و پیامدهای مخرب دخالتهای آمریکا و ناتو را در کشورشان چشیده اند.
جمهوری اسلامی ایران در عمل نشان داده است که از اتحاد و وحدت همه گروههای سیاسی و مذهبی در افغانستان حمایت می کند و براین باور است در صورت اتحاد سیاسی ، دشمن مردم افغانستان چه غربی چه منطقه ای و چه داخلی قابل شکست و اضمحلال است. در این راه گروههای سیاسی نیز در برابر تاریخ افغانستان مسئول و پاسخگو هستند و نبایستی اجازه بدهند که اشغالگران با تحمیل خواسته های خود به مردم افغانستان همچنان این کشور را در بحران های مختلف نگه دارند تا برای همیشه به غرب وابسته بماند.
منبع: مطالعات افغانستان
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/19688
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
