افزايش سهم صنعت و حتی سهم كشاورزي در توليد ملي، افزايش شمار شهرنشينان و كاهش جمعيت روستايي، افزايش ثروت و رفاه مردم جامعه و افزايش اشتغال، همه از پیامدهای توسعه هستند. در مورد این مسئله با نگاهی اجمالی به وضعیت کنونی افغانستان، به سادگی می توان دریافت که این کشور، نه تنها توسعه یافته نیست، بلکه به سختی می توان از لفظ درحال توسعه برای آن استفاده کرد.

لفظ توسعه از ریشه ی «و س ع» و به معناي ايجاد فراخي، گسترش و بهبود است. توسعه ی اقتصادي فقط به رشد اقتصادي محدود نمي شود بلكه در بعد گسترده تري مسائل مربوط به فقر، عدالت، شهر نشینی، مهاجرت، بیکاري، توزيع درآمد و ساير شاخصهاي اجتماعي را نيز دربرمي گيرد.

پیامدهای توسعه

افزايش سهم صنعت و حتی سهم كشاورزي در توليد ملي، افزايش شمار شهرنشينان و كاهش جمعيت روستايي، افزايش ثروت و رفاه مردم جامعه و افزايش اشتغال، همه از پیامدهای توسعه هستند. در مورد این مسئله با نگاهی اجمالی به وضعیت کنونی افغانستان، به سادگی می توان دریافت که این کشور، نه تنها توسعه یافته نیست، بلکه به سختی می توان از لفظ درحال توسعه برای آن استفاده کرد چرا که با مشکل های بزرگی روبروست؛

مشکلات پیش روی افغانستان در مسیر توسعه

بی ثباتی سیاسی: کشور افغانستان، در طول تاریخ همواره با شورش هایی مواجه است که باعث شدند تا کنون هیچ سیاست منسجمی در مسیر توسعه عملی نگردد. کودتاها، درگیری ها و شورش های چند دهه ی اخیر افغانستان سبب از بین رفتن زیربناها شده و آثار سوء آنها هنوز بر پیکره ی این کشور سایه افکنده. و از سوی دیگر بی قانونی گسترده و شکل گیری گروه های مسلح در کشور در جریان مبارزات علیه رژیم های کمونیستی و سپس اشغال کشور توسط اتحاد جماهیر شوروی باعث تشکیل حاکمیت های محلی گردید. حاکمیت های غیررسمی محلی هنوز هم در قلمرو تحت کنترل شان دارای تسلط کافی می باشند و آن طور که می خواهند عمل کرده و قانون وضع می کنند. در نتیجه، همه این گروه های محلی از نوعی معافیت قانونی اجباری برخوردارند و در قلمرو خویش دارای قدرت مطلقه می باشند. یکپارچه سازی و ایجاد صلح و تمرکز همه جانبه بر برنامه ی بلند مدتی برای توسعه در چنین شرایطی، بسیار سخت به نظر می رسد.

مشکلات امنیتی: ناامنی مهمترین چالشی است که بر سر راه توسعه اقتصادی در کشور افغانستان وجود دارد. چرا که سبب شده سرمایه گذاران و تاجران، به سختی حاضر به سرمایه گذاری در این کشور باشند و چه بسا سرمایه داران داخلی هم ترجیح میدهند با هدایت سرمایه ی خود به خارج، ریسک سرمایه گذاری را تا حد امکان تعدیل نمایند. از طرف دیگر، سال­ها حضور گروه قدرتمند طالبان و همچنین زمزمه ی حضور داعش و فعالیت های این گروه، تیر خلاصی بوده است بر تردید سرمایه گذارانی که شاید به دنبال فعالیتی اقتصادی در کشور افغانستان بوده اند اما همه ی آن ها را از این کشور فراری داده شده اند.

بیکاری: هرچه تعداد بيشتري از نيروي كار فعال جامعه به كار تمام وقت مشغول شوند و نسبت شاغلين به كل نيروي كار جامعه افزايش يابد، توليد ناخالص ملّي، درآمد واقعي سرانه و رفاه اقتصادي جامعه افزايش مي يابد. طبق آمارهای مختلف رسمی و غیر رسمی، بیکاری کشور افغانتستان در حدد 40% براورد می شود که واقعا تأمل برانگیز است.

امید به زندگی: يك شاخص آماري است كه نشان مي دهد متوسط طول عمر در يك جامعه چقدر است و يا به عبارت ديگر هر عضو آن جامعه چند سال مي تواند توقع داشته باشد. هر چه شاخصهاي بهداشتي و همچنين درماني بهبود يابد اميد زندگي افزايش خواهد يافت و از اين رو اين شاخص يكي از شاخص هاي سنجش پيشرفت و عقب ماندگي كشورهاست. کشور افغانستان در بین 193 کشور جایگاه 164 را دارد که کاملا نشان از امید به زندگی پایین مردم این کشور (حدود 60 سال) دارد.

رشد بالای جمعیت: نشان دهنده ی عدم توسعه یافتگی یک کشور است و آنچه واضح است، دولت افغانستان هیچ گونه سیاست سودمندی در جهت کنترل جمعیت ندارد و مردم هم اهمیت چندانی به این موضوع نمی دهند.

وابستگی شدید به منابع مالی خارجی: در حال حاضر بیش از 75% مبلغ بودجه ی مورد نیاز افغانستان از کمک های بین المللی (آمریکا، بانک جهانی، بانک توسعه آسیایی و کشورهای بریتانیا، استرالیا، دانمارک بانک توسعه اسلامی و برخی نهاد های دیگر) تامین می شود که موضوعی به شدت قابل تأملی است. ضعف افغانستان در تأمین بودجه ی مورد نیاز کشور و این مقدار وابستگی به کمک های جهانی، باعث می شود که هر کشور و نهادی به خود اجازه ی دست درازی به منابع افغانستان را دهد و این کشور نمی تواند در تصمیم گیری های خود مستقل عمل کند.

راهکارهایی برای قدم گذاشتن در مسیر توسعه

تلاش برای از بین بردن مفاسد اقتصادی در دستگاه های دولتی، خصوصی سازی، که باعث می شود رقابت سودمند بیشتر شود، به روز کردن سیستم مالیاتی و بهینه سازی آن منجر به کاهش نیاز دولت به استقراض از بانک ها شده و سرمایه ی بانک ها می تواند در اختیار مردم و متقاضیان وام ها قرار گیرد، تلاش برای افزایش میزان استقلال بانک مرکزی، کاهش هزینه گمرک برای ملزم کردن تولید کنندگان داخلی به بالا بردن کیفیت و از همه مهمتر، برقراری امنیت و بازگردانی صلح و آشتی میان ولایات و گروه های مختلف.

در صورت برقراری امنیت، سرمایه گذاری در کشور بیشتر خواهد شد و سرمایه گذاری در جهت رونق تولید به کار گرفته می شود و می توان امید داشت کشور افغانستان با به کارگیری تجربه ی کشورهای توسعه یافته، در مسیر صحیح توسعه قدم بردارد.

منبع: مطالعات افغانستان

لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/15695

*	نـامـ و نـامـ خـانوادگی
*	نظر شما
چهار عدد تصوير را عينا در زير بنويسيد.
*

	خطر بازی با کارت تروریزم برای بازیگران اصلی آن
	ترامپ؛ گورباچُف امریکایی، آیا تاریخ تکرار می شود؟
	امریکا و پاکستان با کارت تروریزم وارد بازی تازه می شوند
	سخنرانی ترامپ در کنگره شکاف ملی ایجاد شده در امریکا را عمیق‌تر می‌کند
	سنگسار مجازی یک دختر!
	حکومت طالبان و پاکستان از همدیگر چه می‌خواهند؟
	قهرمان سازی زلنسکی از سوی رسانه های غربی؟
	تاثیر نزدیکی امریکا و روسیه بر رابطه تهران و مسکو چه خواهد بود؟
	افزایش سفر های مقامات پاکستانی به کشورهای منطقه
	اختلاف مواضع عربستان و مصر در خصوص سوریه
	حکمتیار: در افغانستان همه دست به ماشه اند
	انتقال میزبانی کنفرانس امنیتی هرات؛ از آسیا به اروپا
	بررسی علل سقوط دولت‌ها در سوریه و افغانستان
	بازی خطرناک اردوغان در سوریه و آینده تاریک خاورمیانه
	سابقه واشنگتن در تعامل با تروریزم
	اتحادیه اروپا؛ مانع جدید در روند صلح ارمنستان با آذربایجان؟
	داعش در افغانستان جسورتر شده است
	جایگاه ایران در آبنده سوریه چیست؟
	ترور خلیل‌‌الرحمان حقانی؛ چند ابهام و یک اتهام
	سقوط اسد، خاورمیانه به کام افراطگرایی
	آیا ایران فرماندهان و نیروهایش را از سوریه خارج می‌کند؟
	افزایش تقویت روابط با حکومت طالبان از سوی چین
	آیا زمان برقراری آتش بس در غزه فرا رسیده است؟
	ترس بزرگ پاکستان از شبکه حقانی
	بازی پاکستان با کارت مهاجران علیه طالبان