در حالی که جامعه جهانی همچنان با شیوع کرونا ویروس در نبرد و تمامی امکانات خود را برای مقابله با آن بسیج کرده است، پاکستان از شیوع کرونا ویروس به عنوان ابزار و اهرم فشار بر ضد دولت افغانستان استفاده می کند. گرسنه ماندن پناهجویان افغان در کمپ های آوارگان در پاکستان که شهریارخان آفریدی وزیر امور ایالتی و مرزی پاکستان ناشی از طولانی شدن قرنطینه به خاطر کرونا ویروس اعلام کرد، در کنار باز کردن مرز طورخم به مدت سه روز برای بازگرداندن و یا اخراج پناهجویان افغان از سوی دولت اسلام آباد، تبدیل تهدید کرونا ویروس به فرصت برای اعمال فشار بیشتر پاکستان بر دولت افغانستان در حمایت از خواسته های طالبان تلقی می شود.
اهداف سیاسی پاکستان از اخراج پناهجویان افغان
از دیدگاه محافل سیاسی در افغانستان، طالبان ابزار پاکستان برای پیشبرد اهدافش در آن کشور است . مقاومت کابل در برابر خواسته های طالبان مبنی بر آزادی زندانیانش که آمریکا در توافقنامه دوحه متعهد شده است نه تنها طالبان بلکه پاکستان را نیز خشمگین کرده است. طالبان که با اعزام ضعیف ترین افراد خود به کابل تحت عنوان هیات سه نفره درصدد بود درتحقیر آمیز ترین شرایط زمینه آزادی زندانیان خود را فراهم کند گفتگوها را متوقف و امیدوار به نتیجه فشارهای آمریکا و پاکستان بر کابل است .
طالبان با تغییر موضع خود، ابتدا خواهان آزادی 15 تن از سرکردگان این گروه اززندانهای افغانستان است که جنایات بیشماری اعم از انفجارهای کنارجاده ای، انفجار بمب و کشتار مردم را مرتکب شده اند که با مخالفت کابل روبرو شده است .این درخواست طالبان نشان می دهد که بیش از هر چیزی با استفاده از این افراد درصدد سازماندهی مجدد خود در تمام افغانستان است.
دولت اسلام آباد که به طور مستقیم نمی تواند وارد بحث آزادی زندانیان طالبان از زندانهای افغانستان شود مانند گذشته از اهرم پناهجویان افغان در پاکستان استفاده می کند. در چنین شرایطی معمولا دولت پاکستان اقدام به اخراج آنان به بهانه های مختلف می کند و اکنون نیز امیدوار است با به راه انداختن سیل بازگشت پناهجویان افغان از مرز طورخم و انتشار گزارشهایی در مورد گرسنه ماندن آنان ، کابل را به تسریع در آزادی زندانیان طالبان و اجرای توافقنامه این گروه با آمریکا وادار کند.
پاکستان چند هدف را در افغانستان دنبال می کند، اول آنکه دولت ضعیف و زیر سایه اسلام آباد در کابل بر سر کارآید. دوم آنکه موضوع خط فرضی دیوراند به هیچ عنوان مطرح نشود. سوم آنکه طالبان امور امنیتی و نظامی افغانستان را به نیابت از پاکستان در اختیار داشته باشد زیرا این کشور افغانستان را حیاط خلوت خود در برابر فشارهای هندوستان رقیب سنتی و اتمی خود می داند.
افزایش فشارهای آمریکا بر پاکستان و اتهام سنگین دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به آن کشور مبنی بر حمایت از تروریسم ،سرانجام اسلام آباد را وادار به همکاری با واشنگتن برای ترغیب طالبان جهت حمله نکردن به نظامیان آمریکایی کرد. ناکامی مارک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا و زلمی خلیلزاد نماینده این کشور در امور افغانستان در وادار کردن کابل به اجرای تعهدات واشنگتن به طالبان در توافقنامه دوحه بخصوص آزادی زندانیان این گروه، باعث شد تا پاکستان برای اعمال فشار بر محمد اشرف غنی به میدان بیاید. با توجه به نگاه به شدت منفی که در افغانستان به رفتار و نیات پاکستان وجود دارد مشکل می توان تصور کرد اخراج مهاجران افغان از پاکستان، تاثیری در تصمیم کابل در آزادی زندانیان طالبان بخصوص سرکردگان آن داشته باشد. علاوه براین، آنچه برای دو طرف کابل و اسلام آباد مهم است مسایل سیاسی و در اختیار داشتن حاکمیت کابل است که به طرق مختلف آنرا دنبال می کنند.
نتیجه
در هر حال، موضوع پناهجویان افغان در حالی مجددا به ابزار سیاسی اسلام آباد ضد کابل تبدیل شده که شیوع کرونا ویروس به شدت سلامت مردم در هر دو کشور افغانستان و پاکستان را تهدید می کند. در حالی که هر دو کشور از امکانات لازم برای مقابله با کرونا ویروس و غربالگری مبتلایان به آن را در اختیار ندارند اقدام پاکستان در اخراج پناهجویان افغان نه تنها می تواند منجر به شیوع هر چه بیشتر مبتلایان به کرونا ویروس شود بلکه در آینده با بازگشت افغانها به پاکستان ممکن است مجددا کرونا ویروس در پاکستان شیوع بیشتری پیدا کند.از اینرو اقدام دولت اسلام آباد در اخراج پناهجویان به بهانه نرسیدن مواد غذایی و نگرانی از گسترش کرونا ویروس، در واقع گرداندن آن در دو کشور و حتی در سطح منطقه است که ممکن است پاکستان هم هزینه سنگینی را در آینده بابت آن بپردازد.
بنابراین در شرایط فعلی که جهان همچنان در سایه وحشت کرونا ویروس قرار دارد واقعگرایی و دوراندیشی از سوی مقامات پاکستان مورد انتظار مردم این کشور و افغانستان است .
منبع: مطالعات افغانستان
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/15584
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
