امریکا که مدعی مبارزه با تروریسم است اکنون دچار چالش دیگری است. این بار متحدان تهدید کرده‌اند که شنودهای گسترده در همکاری آنان با ایالات متّحده تاثیر گذشته است.
باید گفت که نه حتی نظام بین‌المللی که جنگ نیز قواعد و قوانینی برای خود دارد که متخصصان امر همواره به تلاش‌ها و جان‌فشانی‌های طولانی بانیان آن تاکید داشته‌اند. حال موضوع شنود تلفونی و جاسوسی و دزدیدن اطلاعات توسط بزرگترین قدرت جهان است. کشوری که همواره شعار دموکراسی و پیشرو بودنش در عرصه‌های آزادی‌خواهانه موجب ترس منتقدان و سکوت آنان شده است، ولی این بار فریاد اعتراضات بسیار بلندتر است.
زمانی فقط مردم امریکا برخلاف قانون مورد شنود تلفونی قرار گرفته بودند، اما اکنون بسیاری از کشورها از جمله فرانسه و آلمان، اسپانیا، برزیل، مکزیک و بسیاری دیگر از کشورها مورد هجوم قرار گرفته‌اند. این مسئله نه تنها به شنود و کنترل شهروندان کشورهای مختلف مربوط میشود بلکه این مسئله در مورد رهبران جهان نیز صدق می‌کند.
حال سئوال این است که آیا این مسئله به تازگی آشکار شده است؟ یا برای اولین بار است که اعتراض همگانی کشورهای مختلف به این وضعیت امکان ظهور و جسارت طرح پیدا کرده است؟ یا به بیان ساده‌تر چرا تاکنون به شنود امریکا از شهروندان و مقامات برجسته جهانی اعتراض متحد و همزمانی صورت نگرفته است؟
شنود احتمالی! تلفون همراه صدراعظم آلمان
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در اعتراض به شنود احتمالی تلفون همراه خود گفته است که باید اطمینان و اعتماد میان متحدان و شرکا دوباره برقرار شود. به عبارتی دیگر او با تردید و ترس این مسئله را بیان کرده است که اعتماد مردم کشورش به امریکا دچار چالش شده و از بین رفته است.
وی خواهان (توضیح کامل) امریکا شده است. در مقابل پاسخ کاخ سفید به ادعاهای مطرح شده درباره جاسوسی از تلفون همراه شخصی مرکل تردیدها را برای کارشناسان حل کرده است زیرا این پاسخ بسیار (ظریف) و حساب شده بوده است: امریکا اطمینان می‌دهد که تلفون او را (شنود نمی‌کند و شنود نخواهد کرد).
یعنی بر این مسئله به صورت ضمنی اشاره دارد که تلفون همراه خانم صدراعظم در گذشته شنود شده است. آنگلا مرکل همچنین گفته است که آلمان و فرانسه به دنبال تعریف چارچوب جدیدی برای همکاری‌های اطلاعاتی با امریکا هستند.
شنود از 35 رهبر جهان
اعتراض مرکل در روز اعتراض دیلما روسف رئیس جمهوری برزیل بوده است که سفر خود را در اعتراض به جاسوسی ارتباطات شخصی خود لغو کرده است. تازه‌ترین خبر در این باره مربوط به اسپانیاست. اسپانیا نیز سفیر امریکا در این کشور را احضار کرده و خواستار پاسخ‌گوئی به این مسئله شده است. پیشتر فرانسه به شنود سازمان‌های جاسوسی از شهروندان این کشور اعتراض کرده بودند. همچنین آلمان نیز سفیر امریکا را برای پاسخ‌گویی به این موضوع احضار کرده است. در آخرین خبرها از 1٫73 میلیارد تماس ایرانی‌ها نیز جاسوسی شده است.
روزنامه گاردین نیز عنوان می‌دارد که کاخ سفید، پنتاگون و مقامات وزارت امور خارجه امریکا تایید کرده‌اند که امریکا مکالمات تلفونی 35 رهبر جهان را کنترل می‌کرده است. این گزارش نیز مصادف با اعتراض همگانی مقامات اروپایی بوده است.
مصاحبه‌ای که قرار نبود جنجالی شود
روز جمعه همچنین سخنانی از مایکل هیدن رئیس پیشین سازمان سیا(CIA) و آژانس امنیت ملی(NSA) که مشغول مصاحبه با چند خبرنگار بود و قرار بود به صورت ناشناس او را یکی از مقامات ارشد گذشته معرفی کنند، توسط یک مسافر در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در ارتباط با رسوایی شنود تلفون‌ها توسط آژانس امنیت ملی، زندان‌های مخفی سازمان سیا و تلفون همراه باراک اوباما بوده است. این مقام ارشد مسائل به وجود آمده را برخلاف (قانون اساسی ایالات متّحده) عنوان می‌کند.
نشست بروکسل و تهدید ملایم متحدان همیشگی
اما موضوعی که حائز اهمیت است این که برای اولین بار یک واکنش به ظاهر صریح و همگانی در اتحادیه اروپا علیه این اقدامات در حال وقوع است. قرار است هیاتی از پارلمان اروپا و مقامات ارشد اطلاعاتی آلمان به طور جداگانه به منظور گفت وگو با مقامات امریکا به این کشور سفر کنند.
مطمئناً پاسخ امریکا قانع کننده نخواهد بود زیرا نظام بین‌المللی قواعد و قوانین مشخصی دارد که از قرارداد وستفالی در حدود 500 سال پیش این نوع دخالت‌های آشکار و توسعه‌‌طلبی‌های گزاف را محکوم کرده است؛ موضوعی که امریکا همواره به دروغ مدافع آن بوده است. این مسئله نکته ظریف دیگری را آشکار می‌کند (قدرت نامحدود، فساد نامحدود به بار می‌آورد)؛ نکته‌ای که در مورد ایالات متّحده در عرصه بین‌المللی شکل واقعی به خود گرفته است.
امریکا که مدعی مبارزه با تروریسم است اکنون دچار چالش دیگری است. این بار متحدان تهدید کرده‌اند که شنودهای گسترده در همکاری آنان با ایالات متّحده تاثیر گذشته است. این موضع در نشست بروکسل، در یایتخت بلژیک در بیانیه‌ای صریح اعلام شده است.
در این بیانیه که روز جمعه 3 عقرب منتشر شد آمده است که بی‌اعتمادی و عدم اطمینان می‌تواند (بر همکاری اطلاعاتی بین کشورهای متحد تاثیر منفی داشته باشد)؛ همچنین این نکته که (برقراری روابط باید بر پایه احترام و اعتماد متقابل باشد). اعتراضی ملایم ولی متحد بر علیه همه آنچه که هر روز توسط سازمان‌های جاسوسی امریکا نقض میشود.
با بررسی مواضع مقامات اروپایی با وجود نشانه‌های عصبانیت و اعتراض نوعی ترس را نیز مشاهده می‌کنیم. برای مثال با آنکه روزنامه‌های آلمان واکنش تندی به ادعاهای مطرح شده نشان داده‌اند و از جمله روزنامه زود دویچه تسایتونگ، که از معتبرترین روزنامه‌های آلمان است، در صفحه اول خود آن را "بزرگترین توهین" خوانده است، خانم مرکل گفته است که در پی ادامه همکاری با امریکاست ولی تاکید کرد که به جای عذرخواهی کلامی خواهان واکنشی عملی از سوی این کشور است و فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه نیز تنها نسبت به گزارش‌های منتشر شده درباره شنود مکالمات تلفونی شهروندان این کشور توسط امریکا ابراز نگرانی کرده است. علت این واکنش‌های ملایم چیست؟ آیا مردم نباید امنیت لازم را برای برقراری اساسی‌ترین حق خود یعنی آزادی از سلطه و کنترل بی‌وقفه حفظ کنند؟ پس چرا رهبران آن‌ها اعتراضات صریح و قاطع نمی‌کنند؟
هرچند اعتراضات یکپارچه اخیر قابل توجه است اما واکنش مقامات اروپایی در مقابل مقامات کشورهایی مانند برزیل و آرژانتین که سفرهای خود را لغو کرده و اعتراضات صریح داشته‌اند ناچیز است. این مسئله در کنار این نکته دقیق قرار می‌گیرد که آن‌ها همچنان خواهان ادامه همکاری‌ها با امریکا هستند. مطمئناً برقراری روابط نزدیک با امریکا منافعی گسترده را برای این مقامات در سطح جهان از افغانستان و عراق گرفته تا شمال آفریقا و همه کشورهایی که به صورت متحد مورد فعالیت قرار می‌گیرند.
حال پرسش پایانی این است که آیا این نوع دخالت‌های غیر قابل قبول پایانی دارد یا این نوع سیاست‌های فاشیستی و توتالیتر (تمامیت‌خواه) به خطری برای صلح جهانی تبدیل میشود؟ اصلی که همواره در منشور سازمان ملل موجب نگرانی و در نهایت دخالت نظامی در کشور مخل صلح بوده است.
گزارش از: مسعود فتحی پور
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1077
تکرار قتل عام سربرنیتسا در سنجار ؛ اعدام 5000 مرد و اسارت 7000 زن ایزدی بدست داعش
