در ادامه رویکرد غیرمتعارف و جنجال‌آفرین دولت آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ بر کاخ سفید، در 19 ژوئن 2018 (29 خرداد 1397) واشنگتن خروج خود را  شورای حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد. این تصمیم آمریکا در کنفرانسی خبری با حضور مایک پمپئو وزیر امور خارجه و نیکی هیلی نماینده این کشور در سازمان ملل اظهار شد. نیکی هیلی طی کنفرانس خبری خود با بیان این که آمریکا از شورای حقوق بشر خارج می‌شود، این شورا را سازمانی خواند که شایستگی نامش را ندارد. هیلی همچنین تاکید کرد: وقتی که شورای به اصطلاح حقوق بشر نمی تواند به نقض شدید حقوق بشر در ونزوئلا و ایران رسیدگی کند و جمهوری دموکراتیک کنگو را به عنوان یک عضو می‌پذیرد، ارزش اسم خود را از دست می دهد. وی از عضویت کشورهایی نظیر چین،‌ کوبا و ونزوئلا انتقاد کرد و مدعی شد که این کشورها خودشان به تعرض به حقوق بشر متهم هستند. هیلی در مهم‌ترین بخش از اظهارات خود شورای حقوق بشر را به «خصومت بی‌پایان» با رژیم صهیونیستی متهم کرد و گفت: این نهاد در سال میلادی جاری پنج قطعنامه علیه اسرائیل تصویب کرده که بیش از پنج برابر تعداد قطعنامه‌هایی است که در مجموع علیه کره شمالی، ایران و سوریه به تصویب رسانده است. او همچنین از کشورهایی که با آمریکا ارزش‌های مشترک دارند ولی حاضر نیستند برای تغییر وضعیت فعلی دست به اقدامی بزنند، نیز انتقاد کرد.

اظهارات نماینده آمریکا به وضوح دو مساله و دغدغه اصلی کاخ سفید را نسبت به شورای حقوق بشر سازمان ملل نشان می‌دهد. از یک سو، دولت ترامپ به شدت از این موضوع نگران است که این شورا هم‌راستای با تعریف کاخ سفید از مفاهیمی همچون تروریسم و حقوق بشر در سطح بین‌المللی حرکت نمی‌کند و از سوی دیگر، شورای حقوق بشر سازمان ملل بدون توجه به ملاحظات واشنگتن از جنایات ضد انسانی و نقض حقوق بشر از سوی رژیم صهیونیستی را آشکار می‌کند. از این رو، واشنگتن حمایت مالی و سیاسی از این نهاد حقوقی وابسته به مجمع عمومی سازمان ملل را در راستای توجیه عملکرد و سیاست‌های کلان خود در سطح بین‌الملل تشخیص نمی‌دهد و ترامپ همچون جورج بوش پسر، سلف افراط‌گرای خود مسیر خروج از این شورا را در پیش گرفته است.

در حقیقت، در زمان ریاست جمهوری جورج بوش پسر، آمریکا شورای حقوق بشر سازمان ملل را به بهانه پذیرفتن کشورهایی با کارنامه ضعیف در زمینه امور حقوق بشری تحریم کرد اما دولت باراک اوباما در ماه مه سال ۲۰۰۹ میلادی با تجدید نظر در این تصمیم مجدداً به عضویت شورای حقوق بشر درآمد. با این وجود، بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ از 20 ژانویه 2017، مجددا رویکرد ضدیت آمریکا با نهادهای حقوق بشری و فرهنگی سازمان ملل آغاز شد. در همین راستا، در گام اول دولت ترامپ سال گذشته در اعتراض به آنچه «جانبداری ضداسرائیلی» خواند، از سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) خارج شد و اکنون در گام جدید خود، بر اساس همان منطق حمایت از رژیم صهیونیستی مسیر خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل را در پیش گرفت. این اقدام دولت آمریکا با واکنش قابل توجهی در سطح بین‌المللی همراه بود و در چند سطح نیز قابل بررسی و تحلیل است.

تداوم جبهه‌بندی و جنگ آمریکا در برابر جهان

خروج آمریکا از شورای حقوق بشر را می‌توان نماد بارز تداوم جنگ سیاسی - تجاری ترامپ علیه جهان ارزیابی کرد. از ابتدای به قدرت رسیدن دونالد ترامپ تا کنون، ایالات متحده از توافقنامه‌های بین‌المللی همچون پیمان تجاری شراکت فرا آتلانتیک (TTP)، توافقنامه آب و هوایی پاریس، پیمان مهاجرتی سازمان ملل متحد، سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو)، قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی» (نفتا) و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خارج شده است. همچنین، طی هفته‌های گذشته دونالد ترامپ با اعمال تعرفه بر واردات فولاد و آلومنیم و نیز اعمال تعرفه‌های سنگین بر 50 میلیارد دلار از کالاهای چینی، رسما جنگ تجاری بزرگی را علیه جامعه جهان به راه انداخت. در ادامه همین روند نیز، اکنون خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل را می‌توان تداومی از رویه حاضر بر دکترین حاکم بر سیاست خارجی دولت ترامپ ارزیابی کرد که اصطلاحا از آن با عنوان کترین «خروج» یاد می‌شود.

در حقیقت، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحددر مقام یکی از نهادهای سازمان ملل که از ارکان فرعی مجمع عمومی ملل متحد می‌باشد، در ماری 2006 جایگزین کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل شد و وظیفه اصلی آن دفاع از حقوق بشر در سطح جهانی نیز می‌باشد. خروج آمریکا از این نهاد در وضعیت کنونی نیز در سطح جهانی با واکنش‌های شدیداللحنی همراه شد که نشان دهنده جدایی مسیر آمریکا از خواست عمومی جهانی است. در مهم‌ترین واکنش، سازمان ملل متحد، در بیانیه‌ای که در پایگاه اینترنتی خود منتشر کرد، نوشت: میروسلاو لایچاک، رییس دوره‌ای مجمع عمومی سازمان ملل متحد نسبت به تصمیم آمریکا به خروج از شورای حقوق بشر ابراز تأسف می‌کند. بر اساس این بیانیه، با توجه به چالش‌های جهان امروز، لایچاک به اقدام جمعی برای حصول اطمینان از تعامل و همکاری بیشتر اعتقاد دارد و در همین راستا از آمریکا می‌خواهد در اقدامات شورای حقوق بشر مشارکت داشته باشد. افزون بر این، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به این تصمیم اعلام کرد: دبیرکل بسیار ترجیح می‌داد که ایالات متحده در شورای حقوق بشر باقی می‌ماند. همچنین، رعد الحسین، کمیسیونر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در واکنش به خروج آمریکا از شورای حقوق بشر اعلام کرد: خبری مأیوس‌کننده و البته نه چندان تعجب‌آور. با توجه به وضعیت حقوق بشر در جهان آمریکا باید به جلو قدم بردارد؛ نه به عقب.

تشدید شکاف در سیاست‌های اروپا و آمریکا 

در سطحی دیگر، کشورهای اروپایی واکنش‌های تامل‌برانگیزی را نسبت به خروج امریکا زا شورای حقوق بشر سازمان ملل نشان دادند که اختلاف مواضع جدی آن‌ها تنش‌آفرینی و ضرورت حفظ نظم جهانی را بازنمایی می‌کند. در یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها، فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: این اقدام آمریکا نقش این کشور را به عنوان «مدافع حقوق بشر» تضعیف می‌کند. وی در عین حال در تعهد اتحادیه اروپا به این شورا تاکید کرد. همچنین، بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس ضمن آنکه تصمیم آمریکا برای خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل را تاسف آور قلمداد کرد، تاکید داشت: حمایت انگلیس از این شورا به قوت خود باقی است. در واکنشی دیگرف دفتر نمایندگی دائم روسیه در سازمان ملل کاندیداتوری روسیه را برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل برای دوره ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ اعلام کرد. مجموع این سه واکشن یک وجه مشترک دارند و آن‌هم ضروت دفاع و حفظ نظم و ثبات جهانی در قالب دفاع از نها دهای بین‌المللی است. در حقیقت، اتحادیه اروپا، انگلیس و روسیه در بیانیه‌های خود به شکلی هدف‌مند ضرورت دفاع از نهادهای بین‌المللی را مورد تاکید قرار می‌دهند و از آمادگی خود برای حفظ و حمایت از این نهادها با وجود مخالفت آمریکا اطلاع می‌دهند. از این رو، اکنون می‌توان عنوان نمود که آمریکا در مسیر خلاف از متحدان اروپایی خود در حوزه آتلانتیک حرکت می‌کند و این امر زمینه‌ساز شکاف فزآینده میان طرفین نیز می‌باشد

حقوق بشر در مقام ابزار: دفاع از جنایات متحدان و انتقاد از مخالفان

در بُعدی دیگر، خروج آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل را می‌توان نوعی تناقض در برخورد آمریکا در برخورد با مساله حقوق بشر ارزیابی کرد. تناقضی که اساس آن بر ارائه تعریف دوگانه از حقوق بشر بر مبنای سکوت در برابر جنایات و تخطی‌های دوستان و متحدان و اعتراض نسبت به کشورهای رقیب است. به عبارتی اکنون آمریکایی‌ها معیار دوگانه‌ای را از بحث حقوق بشر به نمایش می‌گذارند. از یک سو، کشورهای رقیب خود در سطح جهانی همچون چین، سوریه، روسیه، کوبا، ونزوئلا، ایران و... را با اتهامات واهی و مداخله‌جویانه به نقض حقوق بشر متهم می‌کند اما از سوی دیگر، در برابر جنایات رژیم‌های دیکتاتور متحد و دست‌نشانده خود در سطح داخلی و خارجی سکوت اختیار می‌کند.

نماد بارز این تناقض را می‌توان در حمایت از رژیم‌های دیکتاتور پادشاهی در حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی و بحرین و ... ارزیابی کرد. برای نمونه در سال‌های بعد از 2015 سعودی‌ها به همراه جمعی از مزدوران بین‌المللی کشور یمن را مورد تحریم قرار داده‌اند و موجب بروز قحطی و وقوع فجایع غیرانسانی علیه شهروندان مظلوم فلسطینی شده‌اند. زمانی که شورای حقوق بشر سازمان ملل جنایات سعودی‌ها را محکوم می‌کند و خواستار پایان محاصره شده، واشنگتن مخالفت خود را با این امر اظهار می‌کند. همچنین، در سطحی دیگر، رژیم صهیونیستی در یک سال گذشته بی مهابا و بدون توجه به هرگونه قواعد بین‌المللی جنایات و کشتارهای غیر انسانی خود را علیه شهروندان فلسطینی تسریع بخشیده است و این امر صدور 5 بیانیه از سوی این شورا را در پی داشت که اکنون از سوی آمریکا به عنوان یکجانبه‌گرایی در محکومیت تل‌آویو نگریسته می‌شود.

تشبیه شورای حقوق بشر به "چاه مستراح"، قدرت نمایی با مشی قلدرمآبانه 

نیکی هلی در قرائت بیانیه اعلام خروج از شورای حقوق بشر، در سخنانی توهین آمیز از این نهاد بین المللی به عنوان مستراحی (CESSPOOL) از تعصبات سیاسی نام برد. در این زمینه علاوه بر اینکه سخنان توهین آمیز و خارج نزاکت به 47 کشور عضو این سازمان می باشد، توهینی به کل کشورهای جهان نیز می باشد زیرا این 47 عضو با رای اکثریت مطلق مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب شدهاند. با این وجود اگرچه هلی در سخنان خود به انتقادات این سازمان از تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی اشاره کرد اما بسیاری بر این اعتقادند که انتقاد اعضای سازمان حقوق بشر به سیاست مهاجرتی ترامپ طی روزهای گذشته نیز در این رویکرد تهاجمی و عصبانیت کاخ سفید تاثیرگذار بوده است. 

در مجموع، رویکرد آمریکا در ارتباط با مساله حقوق بشر بر مبنای دفاع از جنایات رژیم صهیونیستی و چشم‌پوشی جهان در برابر اقدامات ناقض حقوق بشری متحدان این کشور در سطح بین‌المللی و به ویژه در غرب آسیا است. از این رو، می‌توان اقدام آمریکا در خروج از شورای حقوق بشر سازمان ملل را نوعی فرار رو به جلو برای شانه خالی کردن از پذیرفتن مسئولیت در برابر اقدامات متحدان خود است. همچنین، می‌توان عنوان نمود که واشنگتن به نوعی به رژیم صهیونیستی و سعودی‌ها برای تداوم جنایت‌هایشان در منطقه چراغ سبز نشان داده است.