حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان در حاشیه کنفرانس شانگهای در دیدار با ولادیمیرپوتین، رئیس جمهوری روسیه گفت: "افغانستان در ۷-۸ ماه آینده شاهد برگزاری انتخابات خواهد بود و من مطمئن هستم که رئیس جمهوری جدید نیز از روابط روسیه و افغانستان حمایت خواهد کرد. ما دو سه نامزد داریم که یکی از آنها اینجا با ما است."
این اظهارات رئیس‌جمهور کرزی که اشاره به نامزدی فردی در هیات همراهش داشت، گمانه‌زنی‌‌ها در مورد نامزدی زلمی رسول وزیر خارجه افغانستان را در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده به واقعیت نزدیک کرده است.
زلمی رسول از سوی گروه رم- گروه نزدیک به محمدظاهر، آخرین شاه افغانستان- در کنفرانس بن (۲۰۰۱) اشتراک داشت و در دو دوره گذشته به عنوان مشاور امنیت ملی و وزیر امور خارجه، فرد مورد اعتماد و نزدیک به حامدکرزی بوده است و گفته میشود که وی نامزد احتمالی مورد حمایت کرزی نیز است.
درحالیکه حامد کرزی بنا بر قانون اساسی نمی‌تواند نامزد ریاست جمهوری شود و سخنگویش گفته‌است که از کاندیدای مشخصی حمایت نخواهد کرد اما این که او از چه کسی در انتخابات حمایت خواهد کرد، موضوع داغ محافل سیاسی کابل بوده است.
زلمی رسول به عنوان چهره سیاسی میانه‌رو در میان محافل سیاسی مجاهدین و تکنوکرات‌ها در کابل شناخته میشود و در کشورهای منطقه نیز از وجهه مثبتی برخوردار است.
همچنین از قیوم کرزی برادر رئیس‌جمهور نیز به عنوان یکی دیگر از چهره‌های مطرح تیم احتمالی مورد نظر حامدکرزی یاد میشود. چالش مهم در برابر قیوم کرزی این است که جامعه‌جهانی ریاست‌جمهوری وی را به عنوان یک انتقال سیاسی در افغانستان بپذیرد و به گونه‌یی تداوم ریاست جمهوری حامد کرزی قلمداد نشود.
قیوم کرزی تاکنون بیشتر با افغان‌های تکنوکرات مقیم غرب از جمله زلمی خلیل‌زاد، افغان- امریکایی، سفیر پیشین امریکا در کابل و علی‌احمد جلالی وزیر پیشین داخله و استاد دانشگاه در امریکا روابط نزدیک داشته است. بنابراین جلب نظر نیروهای جهادی - که در انتخابات نقش مهمی خواهند داشت- چالش مهم دیگر پیش‌روی اوست.
در هر حال یکی از این دو تن نامزد تیمی خواهد بود که در چند ماه اخیر در پی ایجاد "اجماع ملی" شخصیت‌ها و محافل سیاسی نزدیک به حکومت بوده‌اند. نامزد این تیم حکومتی خوانده می‌شوند حتی اگر خود علاقمند چنین عنوانی نباشند.
ثبت نام نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان از دیروز آغاز شده است و با اعلام لیست نهایی در ۲۰ اکتبر نامزدان رسما وارد دوره مبارزات انتخاباتی خواهند شد.
همزمانی این انتخابات با تکمیل روند خروج نیروهای بین‌المللی و انتقال مسئولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان توجه منطقه‌یی و جهانی را نیز به آن معطوف کرده است. مقام‌های اداره اوباما بارها اعلام کرده‌اند که امریکا از هیچ نامزدی حمایت نمی‌کند.
به نظر می‌رسد افغانستان بار دیگر شاهد یک روند انتقال سیاسی دموکراتیک باشد که اهمیت انتخابات ۲۰۱۴ را مضاعف کرده است.
غیر از نگرانی‌ها از نفوذ طالبان در برخی از ولایت‌ها که ممکن است برگزاری به‌هنگام انتخابات را مختل سازد یا به تعویق اندازد، روندهای انتخابات تاکنون بدون چالش جدی در حال تکمیل شدن است.
برخلاف دو انتخابات گذشته، تصور میشود که این بار رقایت میان دو ائتلاف بزرگ حکومتی و اپوزیسیون باشد و عرصه برای مانور نامزدان مستقل تنگ خواهد بود. هرچند شماری از نامزدان مستقل نیز با ادامه مذاکره با دو ائتلاف تلاش دارند، به عنوان نامزدان مطرح عرض اندام کنند.
در این ائتلاف‌ها حتی فراتر از دو معاون رئیس‌جمهوری، در مورد نامزدان وزارت‌های کلیدی نیز چانه‌زنی جدی جریان دارد. یک ائتلاف موفق بایست پیش از انتخابات اجماع ملی نخبگان سیاسی را بدست آورده باشد.
در روزهای گذشته جبهه "اتحاد انتخاباتی" متشکل از رهبران برجسته اپوزیسیون و احزاب سیاسی نیز پس از ماه‌ها نشست و مذاکره اعلام موجودیت کرده است و قرار است یک نامزد واحد را معرفی کنند. از عبدا... عبدا... رقیب حامد کرزی در انتخابات ۲۰۰۹، احمدضیا مسعود معاون اول پیشین ریاست‌جمهوری و عطامحمد نور، والی قدرتمند بلخ به عنوان نامزد‌های مورد نظر این اتحاد یاد میشود.
در قانون اساسی افغانستان انتخاب دو معاون ریاست‌جمهوری از اقوام مختلف ذکری نشده است، گرچه در دو انتخابات گذشته به گونه سمبولیک دو معاون از دو قوم دیگر انتخاب شده‌اند. اما به نظر می‌رسد که در این انتخابات جذب بیشترین آرا برای پیروزی در انتخابات فاکتور تعیین‌کننده انتخاب دو معاون باشد.
انتخاب دو معاون رییس‌جمهوری مهمترین چالش پیش‌رو ائتلاف‌های سیاسی برای حفط انسجام بدل شده است. در روزهای اخیر گفتگوها و چانه‌زنی‌های زیاد در مورد انتخاب معاونان در میان شخصیت‌های سیاسی برجسته و نامزدان ریاست‌جمهوری جریان داشته است.
در این راستا، چندی پیش زلمی خلیل‌زاد نیز به جنرال دوستم پیشنهاد معاون دومی قیوم کرزی را داده است و گفته میشود که ائتلاف نزدیک به حکومت امیدوار است، محمد محقق - عضو برجسته اتحاد انتخاباتی-در یک شرایط مساوی تیم حکومت را ترجیح بدهد.
هر دو ائتلاف این فرصت را دارند که با ارائه پیشنهاد بهتر یکی از اعضای برجسته رقیب را جدا کرده و ائتلاف رقیب را دچار پراکندگی سازند.
ائتلاف اجماع ملی حکومتی ممکن است با پیشنهاد معاون اولی به عطا محمد نور والی قدرتمند بلخ یا یونس قانونی رئیس پیشین پارلمان، یکی از این اعضای برجسته "اتحاد انتخاباتی" را جذب تیم خود کنند؛ هرچند مارشال قسیم فهیم معاون اول کنونی نیز از شانس بالایی برخوردار است تا پست خود را در این تیم همچنان حفظ کند.
برخی از افراد نزدیک به "اتحاد انتخاباتی" خواستار سنت‌شکنی در انتخاب دو معاون با پیشنهاد معاون اولی به محمدمحقق و معاون دوم به جنرال دوستم در تیم این ائتلاف شده‌اند تا رای این رهبران برجسته قومی را تضمین کنند. بنابراین پیشنهاد معاون اولی به تداوم حضور وی در اتحاد انتخاباتی می‌انجامد و رای هوادارانش را تضمین می‌کند.
"اتحاد انتخاباتی" ناگزیر از درنظرداشت جنبه‌های قومی، منطقه‌یی و سیاسی خود است تا در فردای پس از انتخابات نیز بتواند قدرت و نفوذ خود را سیاست حفظ کند.
در گذشته اعضای برجسته این اتحاد، خواستار نقش برجسته در مذاکرات احتمالی صلح با طالبان شده‌اند. این اتحاد به عنوان جبهه مقاومت در برابر طالبان در دهه‌ی ۹۰، پس از ۲۰۱۴ نیز خود را یک نیروی مقاومت و بازدارنده در برابر هر نوع تهاجم احتمالی طالبان می‌دانند. نظام غیرمتمرکز مانند انتخابی‌شدن والیان و تغییر نظام از ریاستی به پارلمانی از برنامه‌های اصلی اتحاد انتخاباتی در صورت پیروزی در انتخابات است.
در حالی که در اجماع سیاسی تیم حکومتی تداوم نظام ریاستی کنونی و تداوم سیاست‌های داخلی و خارجی حامد کرزی مورد نظر خواهد بود.
به طور کلی رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۴ تنگاتنگ و غیر قابل پیش‌بینی است و پس و پیش کردن مهره‌ها تعیین کننده خواهد بود. تاکنون وقت و انرژی بر شکل‌دهی اجماع نخبگان و ائتلاف‌های سیاسی صرف شده است.
با ختم پروسه ثبت نام، شش ماه دیگر تا انتخابات در ماه حمل می‌ماند، که به نظر می‌رسد تمرکز مبارزات انتخاباتی بر شعارها و برنامه‌ها به منظور جذب رای‌دهندگان مردد در شهرها شود که بیشترینه جوانان طبقه متوسط شهری را تشکیل می‌دهند.
در ده سال گذشته طبقه متوسط در افغانستان به طور قابل ملاحظه‌ای رشد کرده است و در انتخابات نیز تاثیرگذاری قابل توجه خواهند داشت. حتی ممکن است گرایش این رای‌دهندگان نتیجه انتخابات را رقم بزند.
یاسین رسولی/شفقنا
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/724
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
