پیروزیهای اخیر ارتش سوریه بر نیروهای شورشی و تغییر معادلات در این کشور، امید کشورهای غربی به براندازی دولت اسد را بیش از پیش کمرنگ کرده است. اما در عوض، به نظر میرسد سناریوی جدیدی از سوی غرب آغاز شده که در راستای تجزیه سوریه است. گزارشی که نشریه (اکونومیست) به تازگی منتشر کرده، به خوبی بیانگر ابعاد این رویکرد است.
در شرایطی که بر هم خوردن معادلات در عرصه میدانی سوریه به نفع نیروهای دولتی این کشور، حقیقتی است که مقامات کشورهای غربی خود کاملاً به آن اذعان دارند، اما نشریه انگلیسی (اکونومیست) با انتشار گزارشی مدعی شده تجزیه سوریه اجتناب ناپذیر است و در بهترین حالت، این سرزمین به سه کشور مجزا تبدیل خواهد شد.
بنا بر ادعای اکونومیست، سوریه آرام آرام در حال تجزیه به سه کشور است. نیروهای اسد به تازگی ابتکار عمل را در دست گرفتند، اما آنها نمی تواننند مخالفین را شکست دهند و در عوض، سلطه خود را بر نوار غربی این کشور تحکیم میکنند. از دمشق و حمص تا حمآ و لاذقیه، دولت اسد در حال ایجاد یک نوار ساحلی است.
در همین حال، شورشیان نیز در حال انجام اقدام مشابهی در دره فرات هستند که از عراق تا نواحی بیابانی امتداد مییابد. روز 22 جولای، آنها توانستند کنترل منطقه (خان العسل) در نزدیکی حلب را به دست بگیرند. با قدرت گیری روزافزون افراط گرایان در میان گروههای شورشی، شایعاتی مطرح میشود مبنی بر اینکه گروههای وابسته به القاعده، شکل گیری یک دولت دینی در این منطقه را اعلام خواهند کرد. هم اکنون نیز آنها پرچمهای سیاه خود را بر فراز (امارت) کوچکشان به اهتزاز درآورده اند.
در سمت شرق، گروههای کرد در حال استفاده از فضای آشوب به وجود آمده جهت ایجاد یک منطقه خودمختار هستند. هفته گذشته، حزب اتحاد دموکراتیک، شاخه سوری حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) یک قانون اساسی و نیز برنامهای را برای انتخاب شورایی جهت اداره منطقه معروف به (روژاوا) یا (کردستان غربی) منتشر نمود. دقیقاً یک سال پیش، آنها اداره سیاسی منطقه را به دست گرفتند و در اویل جولای، نیروهای افراطی موسوم به (جهادی) را از شهر مرزی (رأس العین) بیرون راندند.
خطوط جبههها در حال تثبیت شدن است؛ حتی اگر مناطق شورشی هنوز دربرگیرنده شهرهایی باشد که تحت کنترل دولت قرار دارند. یک تقسیم بندی غیررسمی سه گانه در حال شکل گیری است. ممکن است حامیان خارجی شورشیان، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس به اندازه متحدان اسد (ایران، روسیه و حزب ا...) سخاوتمند نباشند، اما شورشیان همچنان به نبرد خود ادامه میدهند.
دولت سوریه کار دشواری را برای بازپس گرفتن مناطق تحت اختیار جهادیها در پیش خواهد داشت؛ هرچند توانسته در عقب راندن شورشیان در مناطق تحت منازعه موفق باشد. (نیروی دفاع ملی)، هسته شبه نظامی آموزش دیده، از ارتش پشتیبانی میکند. از اواخر سال 2012 فرار سربازان از ارتش کاهش یافته است.
در نهایت، اکونومیست مدعی شده که سوریه به عنوان یک کشور واحد، دیگر وجود ندارد. بخشهای مختلف این کشور، تحت نظامهای قانونی و حقوقی متفاوتی قرار گرفته اند که طیفی از قوانین ملی سابق تا قوانین (شریعت) و نیز بیقانونی مطلق را شامل میشود. اقتصاد این مناطق محلی شده و به کسب و کارهای وابسته به جنگ متکی شده است. پرچمهای گوناگونی بر فراز ساختمانهای اداری به اهتزاز درآمده است.
به هر حال، گزارش اکونومیست را میتوان چشم اندازی از سناریوی جدید پیش بینی شده برای سوریه در نظر گرفت که بر اساس آن، غرب ضمن پذیرش ناتوانی نیروهای شورشی در براندازی دولت اسد و به دست گرفتن کنترل کل کشور، قصد دارد از طریق تجزبه سوریه، دستکم به تضعیف نقش منطقهای این کشور مبادرت ورزد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/389