نویسنده:اسماعیل باقری
با توجه به تداوم بحران سیاسی در پاکستان، گمانه زنی‌ها مبنی بر تلاش ارتش برای دخالت در امور سیاسی بیشتر شد. به طوری که برخی کارشناسان از وضعیت فعلی به عنوان کودتای نرم ارتش یاد کرده و حتی برخی از احزاب سیاسی خواستار ورود ارتش در حل بحران سیاسی پیش آمده شدند. اما فرماندهان ارتش با برگزاری نشست ویژه‌ای در اسلام آباد اعلام کردند که نظامیان قصد دخالت در امور سیاسی را ندارند. با این حال برخی از فرماندهان ارتش پاکستان پس از رایزنی طی چند هفته گذشته اعلام کردند که دولت به اندازه کافی تضعیف شده و زمان آن رسیده است که با وادار کردن نواز شریف به استعفا، کشور را از بحران نجات دهند؛ اما راحیل شریف فرمانده ارتش پاکستان، این خواسته فرماندهان یعنی استعفای نخست وزیر را نپذیرفت. راحیل شریف ضمن مخالفت با استفاده از زور و دخالت در امور سیاسی، درخواست پنج مقام عالی‌رتبه ارتش برای برکناری نواز شریف را رد و از ادامه کار نخست وزیر پاکستان اعلام حمایت کرد. در همین راستا، خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان مدعی شد که ارتش از دموکراسی در پاکستان حمایت میکند و تا جایی که بتواند از امور سیاسی کناره‌گیری خواهد کرد.
علیرغم روابط ارتش با نواز شریف و نقش آشکار آن در درگیریها، این پیش بینی وجود دارد که ارتش به طور مستقیم در این درگیریها دخالت نکند. هم رسانه‌ها و هم دستگاه قضایی پاکستان در حال حاضر مستقل‌تر از گذشته شده اند و تلاش میکنند از قانون اساسی این کشور دفاع کنند. چنین تصور میشود که بعید است ارتش نیز از هر راه و روش غیرقانونی برای سقوط نخست وزیر این کشور استفاده کند.
در واقع بن بست سیاسی فعلی پاکستان، حتی ارتش را نیز در معرض آزمونی بزرگ قرار داده است. بسیاری از احزاب سیاسی از جمله حزب متحده قومی اعلام کرده‌اند که اگر ارتش کودتا کند از نظامیان حمایت خواهند کرد با این وجود ارتش به راحتی نمی‌تواند زمام امور سیاسی را به دست بگیرد، زیرا از یک سو عملیات ضرب عضب علیه طالبان پاکستان در وزیرستان شمالی، هنوز به پایان نرسیده است و از سوی دیگر حمله نیروهای مرزی هند به مرزهای پاکستان افزایش یافته و اوضاع امنیتی مناطق مرزی افغانستان نیز وخیم‌تر شده است. هم چنین اگر ارتش قدرت را به دست بگیرد پاکستان از جانب آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم خواهد شد و با توجه به بحران اقتصادی این تحریم‌ها ممکن است کشور را فلج کند.. بنابراین ارتش قصد کودتا ندارد. هم چنان که سرتیپ آصف‌هارون راجا مدعی است همیشه تا چند ماه اول همه از ارتش حمایت میکنند، اما سرانجام فرمانده ارتش دیکتاتور نامیده شده و بعد از متهم شدن به شیوه‌های گوناگون مجبور است از قدرت کناره‌گیری کند. کسانی که از ارتش می‌خواهند کودتا کند منافع کشور و مردم را در نظر نگرفته و سخت در اشتباه هستند. نظامیان از زمان ژنرال ایوب‌خان تا دوره ژنرال مشرف بارها کودتا را تجربه کرده‌اند و نتیجه آن جز ضربه زدن به ارتش، نتیجه‌ای نداشته است.
مطلبی که باید بدان پرداخت این است که سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای غربی به ویژه آمریکا و انگلیس و کشورهایی چون عربستان سعودی به دنبال گسترش جنگ داخلی در پاکستان هستند و به گزارش اندیشکده امنیت ملی پاکستان، دشمنان پاکستان سعی میکنند بحران سیاسی کشور را افزایش داده تا اوضاع به قدری وخیم شود که نیروهای خارجی مستقر در افغانستان به جای ترک این کشور تحت سرپرستی سازمان ملل متحد، به بهانه برقراری امنیت در پاکستان وارد این کشور شوند؛ بنابراین اگر در چنین شرایطی ارتش وارد عمل شود دشمنان خارجی به هدف خود می‌رسند.
به گزارش سرویس اطلاعاتی پاکستان، اگر ارتش کودتا کند برخی احزاب سیاسی با حمایت افراد مسلح وارد عمل شده و آتش جنگ داخلی را شعله‌ور می‌سازند که در نهایت به نفع دشمنان کشور تمام میشود. چرا که اگر برخی احزاب حامی و طرفدار ارتش هستند، در مقابل گروه‌های مذهبی افراطی نیز وجود دارند که به شدت از دولت نواز شریف حمایت میکنند، نظیر لشکر طیبه، لشکر جهنگوی و سپاه صحابه و....
واقعیت آنست که بخشی از پشت پرده اعتراضات و راهپیمایی‌های حزب تحریک عوامی پاکستان به رهبری طاهر القادری و تحریک انصاف عمران خان، به ارتش پاکستان مربوط بوده است و یکی از اهداف اصلی ارتش در سکوت و حمایت پشت پرده از تظاهرات کنندگان، فشار به دولت نواز شریف برای رعایت خطوط قرمز و نقش اصلی ارتش در مدیریت تحولات پاکستان بوده است. در واقع امتیاز گیری و افزایش بودجه نظامی و دفاعی و نیز مدیریت و نحوه برخورد با طالبان پاکستان، افغانستان و نحوه تعامل با هند و... مهمترین اولویت‌های ارتش پاکستان است که باید دولت نواز شریف بدان متعهد باشد. به همین جهت ارتش پاکستان به نواز شریف اطمینان داده، علی رغم خواسته مخالفان دولت، از دولت نواز حمایت کرده و کودتا نخواهد کرد، به شرطی که دولت ضمن پرداخت سهم ارتش بطور تمام و کمال، متعهد شود که از خطوط قرمز نظامیان عبور نخواهد کرد. طبق گزارش رسانه‌های پاکستانی از نشست ویژه فرماندهان ارشد، تمام فرماندهان ارتش از جمله کسانی که خواهان استعفای نخست وزیر نواز هستند، قرار است بزودی بازنشسته شده و فرماندهان مورد اعتماد جدیدی جایگزین آنها شوند.
در نهایت باید گفت ارتش به دنبال حفظ نفوذ و تاثیرگذاری خود در تحولات سیاسی، مدیریت و ساختار قدرت پاکستان است و با سکوت و به نوعی حمایت ضمنی از تظاهرات کنندگان سعی کرد تا دولت نواز شریف را تحت فشار قرار داده و میزان نفوذ و قدرتش را به وی گوشزد کند. به ویژه زمانی که اوضاع سیاسی، بحرانی‌تر و امنیتی‌تر شود، توجیه برای حضور مؤثر ارتش در سیاست و حکومت بیشتر فراهم میشود. در واقع ارتش در پاکستان، به عنوان یکی از کنشگران اصلی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و به نوعی ارتش، خود را زعیم مردم و منافع ملی پاکستان تلقی میکند و به همین جهت خواستار تداوم دولت نواز شریف به شرط رعایت خطوط قرمز ارتش می‌باشد. در چنین فضایی، استقرار ثبات، امنیت و آرامش در پاکستان، به توافقات دولت و ارتش این کشور مربوط است و با توافقات طرفین، میتوان پیش بینی کرد که بن بست سیاسی و تظاهرات مخالفان دولت نواز نیز فروکش خواهد کرد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/2415
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
