میزان ذخایر موجود در معدن تازه كشف شده فلزات لیتیوم، آهن، مس، کوبالت و طلا در جنوب افغانستان به حدی است که میتواند کشور فقیر ما را به یکی از مهمترین کشورهای معدنی جهان مبدل نماید.
به گزارش انصار به نقل از منابع، در این گزارش نیم نگاهی به وضعیت منابع آبی، معدنی و جادههای ترانزیتی کشورمان خواهیم داشت. در نگاه کلی به افغانستان، در نگاه مردم جهان این فرض وجود دارد که این کشور فقیر منابع مادی بسیار کمی دارد؛ در حالی که وقتی در عمق قضیه ورود پیدا کنیم، نگاهمان متفاوتتر خواهد بود. این گزارش شاید فرع بر مساله انتخابات باشد اما در واقع نخبگان سیاسی داخلی و طرفهای خارجی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نگاه راهبردی به این منابع بکر و تازه دارند. حلقه مفقوده تثبیت قدرت در افغانستان توجه به این منابع است. امری که حامد کرزی را در حسرت استفاده از این برگ برنده برای جلب رضایت شهروندان خویش به سمت نامزد مورد نظر خویش، گذاشته است.
معادن افغانستان
تحقیقات نشان داده است، افغانستان دارای 1400 نوع مواد معدنی بوده كه اكثر این معادن از لحاظ اقتصادی دارای ارزش قابل ملاحظه است.
میزان ذخایر موجود در معدن تازه كشف شده فلزات لیتیوم، آهن، مس، کوبالت و طلا در جنوب افغانستان به حدی است که میتواند کشور فقیر ما را به یکی از مهمترین کشورهای معدنی جهان مبدل نماید. چند ماه قبل مسوولین وزارت معادن افغانستان ذخایر بزرگ اورانیوم و طلا در ولایت هرات را كشف نمودند كه به گفته آنان از هر تن سنگ، میتوان یك كیلوگرم طلای خالص به دست آورد. بدیهی است که رسیدن به این جایگاه اقتصادی، نیازمند سرمایه گذاری كلان است تا در نتیجه آن بتوان تغییرات اساسی در وضعیت عمومی زندگی مردم ایجاد نمود.
استخراج و بهره برداری این معادن علاوه بر ظرفیت سازی مناسب برای سرمایه گذاری، نیازمند سرمایههای كلان اقتصادی هم هست كه در توان سرمایه گذاران داخلی و ملی نیست. حقیقت این است كه روند استخراج معادن افغانستان سالها طول خواهد كشید و این مسئله موجب تغییر زود هنگام در زندگی مردم افغانستان نخواهد شد؛ به این معنی كه به سالها وقت و سرمایه گذاریهای گسترده نیاز است تا بخش معدن در افغانستان رشد کرده و کشور بتواند عملا از معادن غنی خود سود ببرد.
علاوه بر طولانی بودن روند استخراج، موانع دیگری نیز فراروی این امر وجود دارد که آنها را ذکر میکنیم.
_ ناامنی روز افزون و افزایش خشونتهای بیشمار و غیر قابل مهار
_ حکومت داری ضعیف: در شرایطی که افغانستان با درگیریهای گسترده میان نیروهای مخالف دولت و نیروهای دولتی و بین المللی روبروست، دشوار است كه بتوان سرمایه گذاران خارجی را حاضر به هزینه کردن پولهای هنگفت در افغانستان نمود. از جانب دیگر، در صورتی که ارزش استراتژیک افغانستان بلافاصله افزایش یابد، این احتمال وجود دارد که تلاش کشورهای منطقه و قدرتهای بزرگ جهان بر سر افزایش نفوذ شان در این کشور داغتر شود.
_ عدم شفافیت در قراردادها: سابقه سو استفاده در این بخش و خبر فساد 30 میلیون دالری توسط وزیر سابق معادن این احتمال را قویتر میسازد.
منابع آبی افغانستان
در تقسیم بندی کشورها به لحاظ داشتن منابع آب افغانستان در زمره کشورهایی نیست که با کمبود منابع آب مواجه اند. افغانستان دارای ۷۵ میلیارد مترمکعب آب شیرین درسال است که ۵۷ میلیارد متر مکعب آن را آبهای سرزمینی و ۱۸ میلیارد متر مکعب آن را آبهای زیر زمینی تشکیل داده است.
افغانستان با تولید 75 میلیارد متر مکعب آب در هر سال میتواند به نحو احسن به سوی توسعه اقتصادی گام بردارد؛ حال آن که طی ده سال گذشته متاسفانه برنامه جامع و کاملی - که عملی شده باشد - در خصوص مدیریت سیستم آب از سوی دولت و مشاورین وزارتخانههای مختلف بهویژه وزارت انرژی و آب، وزارت زراعت و آبیاری و وزارت فوایدعامه تهیه و عملی نشده است؛ به همین دلیل است که از 75 میلیارد متر مکعب آب سالانه فقط از بیست و سه میلیارد مترمکعب آن استفاده میشود.
تنها اقدام صورت گرفته از سوی دولت حامد کرزی، تدوین قانون آب و در کنار آن تلاشهایی برای جلوگیری از حفر غیر قانونی چاهها، محکم سازی کنارههای دریای آمو و اصلاح شبکههای آبیاری، مواردی است که مقامات وزارت انرژی و آب از آن به عنوان دستاوردهای مهم یاد میکنند.
از دید کارشناسان، این دستاوردها اگر چه با ارزش اند اما دولت افغانستان میتوانست طی ده سال گذشته و با استفاده به جا از کمکهای بین المللی مواردی را در دستور کار قرار دهد که به گونهای باعث تقویت زیر بناها در بخش سیستم آب افغانستان میشد. به طور نمونه میتوان به بهره برداری از آب هلمند، آمو، کابل و هریرود توسط دولت اشاره نمود.
به طور خلاصه میتوان گفت، ضعف در مدیریت این منابع عظیم آبی، مشکلات سیاسی حل ناشده ناشی از استفاده آب با کشورهای همسایه، فقدان نیروی انسانی متخصص در رأس مدیریت منابع آبی کشور، اطلاعات ناکامل در مورد حوزههای آبی، نبود یک نگاه استراتژیک به آب به مثابه یک پارامتر عمده در توسعه اقتصادی، سطح پایین آگاهی در مورد استفاده بهتر از آب و نبود زیربناهای مدرن آبیاری همگی باعث شده اند که با وجود این منابع عظیم آبی، افغانستان با کمبود شدید آب و مواد غذایی مواجه باشد.
مدیریت سالم منابع آبی کشور به خصوص مهار آبهای مرزی و تبدیل آن به آبهای مولد در زراعت و تولید انرژی میتواند یک عنصر مهم برای تغییر وضعیت اقتصادی افغانستان باشد.
جاده ترانزیت (شاهراه حلقوی)
در اقتصاد امروز نیز به بخش حمل و نقل توجه خاصی صورت میگیرد و همواره سعی بر آن است تا از مناسب ترین سیستم حمل و نقل که از لحاظ اقتصادی به صرفه، از لحاظ زمانی در برگیرنده وقت کم و از لحاظ رفاه و آسایش دارای تجهیزات و امکانات مدرن برای راحتی هر چه بیشتر مسافرین و ایمنی هر چه بیشتر مواد و کالاهای انتقالی باشد، استفاده گردد.
اهمیت و نقش راههای مواصلاتی و سیستمهای ترانزیتی در افغانستان بدین گونه است. در شرایطی که افغانستان محاط به خشکی است و از سوی دیگر نیز موقعیت جغرافیایی افغانستان به نحوی است که پیوند دهنده کشورها و مناطق مختلف آسیا میباشد، احیا و انکشاف سیستمهای ترانزیتی میتواند نقش مهمی را در رشد و توسعه اقتصاد و تجارت افغانستان بازی کند.
مهمترین جاده ترانزیتی، شاهراه حلقهای افغانستان است. این شاهراه ۱۶ ولایت را به هم وصل میکند و راه ارتباطی میان شهرهای بزرگی چون کابل، غزنی، قندهار، فراه، هرات و بلخ است. این شاهراه دارای طول 3360 کیلومتری است. گفته میشود که بیشتر از دو سوم جمعیت افغانستان در فاصله پنجاه کیلومتری این شاهراه زندگی میکنند.
این شاهراه از کابل شروع شده پس از گذشتن از ولایات پروان، بغلان، سمنگان، بلخ، شبرغان، میمنه، بادغیس، هرات، فراه، هلمند، قندهار، غزنی و وردک به طور حلقوی دوباره به کابل میرسد.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/1668